Wdowę zgwałcili i zabili, spalili dom

Kolejna z powojennych historii, która pokazuje prawdziwe, skrzętnie pomijane przez lata, oblicze „wyzwolicieli” z Armii Czerwonej. Jest też poruszająca jak wiele w tamtym niespokojnym czasie, choć wcale nie wyjątkowa. Niestety.

W milicyjnej księdze zdarzeń została jedynie krótka notka z 23.10.45 r.: zastrzelenie Kirkiewicz Józefy przez żołnierza rosyjskiego – meldunek Posterunku MO Czeresieka. 

Nieco więcej możemy wyczytać w parafialnych aktach zgonu. Pod pozycją 23: Roku tysiąc dziewięćset czterdziestego piątego dnia 21 października (niedziela – dop. red.) we wsi Czeresieka gminy Szczecinek zmarła Kirkiewicz Józefa wdowa po mężu Adamie (...) Została zabita przez Rosjan (...) zostawiła synów Jana i Józefa mając lat 48 pochowana na cmentarzu w Czeresiekach 24 X 45 r. 

Józefa Kirkiewicz przyjechała tutaj z Pińska – przedwojennej stolicy województwa poleskiego. Niestety, w nowym miejscu nie dane było jej długo pożyć. W Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym została zarejestrowana razem z dwoma synami 5 października 1945 r. 

Przydzielono jej gospodarstwo położone na kolonii pomiędzy dzisiejszą dzielnicą Szczecinka Trzesieką a Dębowem. Jak wynika z mapy sztabowej z okresu wojennego, gospodarstwo położone w sąsiedztwie szosy do Dębowa i dalej Mosiny znajdowało się w południowej części dzisiejszego lasu. 

W postanowieniu o umorzeniu śledztwa przez prokuratora IPN z 4 marca 2020 r. czytamy: (...) Zbrodni komunistycznej, polegającej na zabójstwie w październiku 1945 r. we wsi Trzesieka Józefy Kirkiewicz przez nieustalonych żołnierzy sowieckich przy użyciu broni palnej (...) wobec niewykrycia sprawców (...). Przesłuchany na tę okoliczność wnuk zamordowanej Henryk Kirkiewicz zeznał, że do gospodarstwa babci Józefy (...) położonego pomiędzy Trzesieką a Dębowem przyjechali umundurowani żołnierze sowieccy i zażądali wydania im wozu z sianem. Kiedy babcia odmówiła (...) zastrzelili ją. 

Natomiast jego ojcu, który był świadkiem zabójstwa, pomimo oddania do niego strzałów z broni palnej udało się uciec. 

Żołnierze sowieccy po zamordowaniu Józefy Kirkiewicz, którą prawdopodobnie wcześniej zgwałcili, podpalili dom i zabudowania gospodarcze. 

Z zachowanego podania wiemy, że podczas napadu Sowieci zrabowali także jej dokumenty. 

Grób Józefy Kirkiewicz zachował się do dzisiaj. Jest dopatrzony. Znajduje się pośród resztek niemieckich nagrobków, przy głównej alejce wiejskiego cmentarza, przy skrzyżowaniu ul. Łowieckiej i Spacerowej. 

Jak głosi przy wejściu napis po polsku i niemiecku – jest to „poewangelicki cmentarz”. Kilka lat temu został gruntownie oczyszczony z małych drzewek i krzaków. Dzięki Miejskiemu Konserwatorowi Zabytków objęty jest ochroną. 

Grób Józefy Kirkiewicz zachował się do dzisiaj. Jest dopatrzony. Znajduje się pośród resztek niemieckich nagrobków.