Pokój, dobrobyt, socjalizm... Niewiele z tego wyszło. Pochody pierwszomajowe w Szczecinku

1 Maja czyli Święto Pracy, którego głównym programem był pochód ulicami miasta, traktowano niezwykle poważnie jedynie w Komitecie Powiatowym PZPR. To właśnie tam przygotowano w najdrobniejszych szczegółach nie tylko trasę przemarszu, miejsce ustawienia trybuny honorowej, treść niesionych haseł i portrety aktualnych przywódców, a przede wszystkim w jakiej kolejności mają przechodzić "masy pracujące miast i wsi".

"Pokój, dobrobyt, socjalizm" , "Jakość pracy - jakość życia", "Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej" "Miarą patriotyzmu jest rzetelna praca!" – to tylko kilka z kilkudziesięciu haseł pierwszomajowych. Trzeba powiedzieć, że pierwszomajowe spektakle urządzano z rozmachem. Ich największy rozkwit przypadał na lata 60 i początek lat 70. To wtedy ulicami Szczecinka przechodziła niemalże połowa mieszkańców miasta.

Nic dziwnego, wszakże w większości zakładów pracy oraz szkół obecność była obowiązkowa. Tutejszym zwyczajem do "radośnie świętującego tłumu mieszkańców" włączano także wojsko. Mundurowych z reguły włączano po kilku – kilkunastu do poszczególnych zakładów. Na czele pochodu szła orkiestra garnizonowa.

W późniejszych latach pozostała już tylko orkiestra kolejowa. Cały pochód podzielony był na oddziały – zakłady pracy lub szkoły. Informowała o tym stosowana tablica lub transparent.  Zdarzało się, że manifestanci przebrani były różnego rodzaju kostiumy niosąc rekwizyty symbolizujący wykonywane zajęcie lub zawód.   

Pochód przemierza ul. Przemysłową - lata 60.

Wielu uczestników zmuszano do noszenia różnego rodzaju haseł i transparentów oraz szturmówek. Najbardziej trefną szturmówką uważano tę czerwoną. Zazwyczaj po zakończeniu pochodu wiele z porzucano na ulicy. Dzień ten kojarzył się także z ze sprzedażą festynów i sprzedaży różnego rodzaju artykułów zazwyczaj niedostępnych w sklepach artykułów.

Pochody rozpoczynały się od zbiórki na pl. Nowotki (dz. pl. Kamińskiego) od wysłuchania transmisji przemówienia  I sekretarza KC PZPR. W pierwszych powojennych latach trybuna znajdowała się na placu Wolności przed ratuszem a potem przy ul. Żukowa (dz. ul. kard. Wyszyńskiego). Na całej trasie pochodu rozstawione były głośniki, dzięki którym uczestnicy wiedzieli kto akurat maszeruje przed trybuną.

W okresie PRL było to najważniejsze święto, które miało utwierdzić pośród "mas pracujących" olbrzymie poparcie dla władzy. Przypomnijmy, że wprawdzie 1 Maja stał się ustawowym świętem dopiero w roku 1950, obchodzono go w polskim już Szczecinku już od 1946 roku. Warto przypomnieć, że Święto Pracy w niezwykle uroczysty sposób obchodzono już w czasach narodowego socjalizmu w ówczesnym Neustettin`ie. W tym względzie oba systemy totalitarne w niczym się nie różniły.

Archiwalne zdjęcia pomogą na przenieść się do tamtych czasów.

Co naturalne w pochodzie nie mogło zabraknąć uczniów ze starszych las szkół podstawowych, a także tych ze szkół zawodowych, techników i liceów. To tylko na pierwszomajowych pokazywały się na co dzień praktycznie nieistniejące lub w życiu szkolnym niezauważalne kluby, koła taneczne, muzyczne czy hobbystyczne. Przez kilka lat przykładowo w ogólniaku istniała nawet uczniowska orkiestra dęta, a jej istnienie ujawniało się właśnie na defiladach.

Jedynym autentycznym był ten z Technikum Rolniczego - zespół ludowy "Łany 66" prowadzony przez Aleksandrę Górną. Właśnie młodzi członkowie tego zespołu zostali uwiecznieni na pochodzącym z lat 60 zdjęciu nieznanego autora. Członkowie zespołu tanecznym krokiem przechodzą akurat ul. Boh. Warszawy. Zdjęcie wykonano na wysokości skrzyżowania z ul. Podwale w miejscu gdzie na początku lat 70 powstał słynny dom towarowy "Rywal" z racji swojej elewacji wyłożonej aluminiową blachą nazwanym "blaszakiem". 

Obejrzyj też: Pochód pierwszomajowy w Szczecinku, 1987 oraz pochód z lat 70-tych. Materiały z profilu portalu Szczecinek.org na Youtube. Produkcja: AKF Kontrapunkt