Majątek w Trzebiechowie

artykuł ukazał się 15.12 w tygodniku Temat

Tylko niecałe pięć kilometrów dzieli Trzebiechowo od ruchliwej krajowej „jedenastki”. Trzebiechowo odcięte jest od świata rozległymi, porastającymi pagórkowaty teren lasami oraz malowniczym, nawet dla mieszkańców niedostępnym jeziorem o tej samej nazwie co wieś. Tutaj czas jakby się zatrzymał. To jedna z niewielu wsi, które do dzisiaj są żywym skansenem nieistniejącego od dawna PGR.

Jedyną oznaką nowych czasów jest udostępniona dla wszystkich, a dawniej zamknięta droga do neogotyckiego kościółka. Kościółek leży na wzgórzu na terenie dawnego parku. Tuż obok w dolinie, odgrodzony od świata wysokim płotem, zza gęstej zieleni prześwituje dostojna sylweta pałacu dawnych właścicieli tutejszego majątku. Za czasów PRL kościół służył jako... magazyn, a potem chciano tu urządzić nawet owczarnię. Dopiero w 1981 udostępniono go miejscowym katolikom. Wnętrze pochodzącego z połowy XIX w. kościoła i jego – ponoć bardzo gustownie wykonane wyposażenie- zostało gruntownie zdewastowane. Zniszczono między innym także – jak to opisuje kustosz naszego muzeum Jadwiga Kowalczyk-Kontowska – prawdziwe cacko jaką była polichromia ze sceną złożenia Chrystusa do grobu. Do dzisiaj środek wsi przegradzają płoty i bramy, tym razem prywatnego gospodarstwa rolnego. 

Najpiękniejszą, zupełnie niedostępną, a z drogi mało widoczną budowlą jest otoczony 8 hektarowym, naturalistycznym parkiem eklektyczny pałac. Tutejsze grunty najprawdopodobniej należały niegdyś do rodziny von Glasenapp. W połowie XIX wieku jego właścicielami została rodzina Krause. 

To właśnie z tych czasów pochodzi imponujący zespół budynków gospodarczych tworzących potężny czworobok. Szczególną uwagę zwraca neogotycka stajnia i obora. Folwark sąsiaduje z neogotyckim również pałacem. Budowla z charakterystycznym, centralnie usytuowanym ryzalitem oraz wieżą zwieńczoną blankami i krenelażem zwrócona jest główną fasadą na stronę północną. Od południa za obszernym tarasem rozciąga się duża, nadjeziorna polana, a dalej już na mocno urozmaiconym terenie przepięknie rozplanowany park z dziesiątkami pomnikowych drzew. To tam można zobaczyć grupę 11 lip przy drodze do Wierzchowa oraz trzy dęby o obwodach od 375 do 485 cm. Park został na przełomie XIX i XX w rozbudowany do 70,6 ha. 

Niemiecka nazwa Trzebiechowa brzmiała Buchwald lub Buchwalde, co oznacza bukowy las. Na potrzeby budowy założenia pałacowego wybudowana została nawet cegielnia. W 1900 r. właścicielem majątku był von Krause, a od 1932 jego córka Elsa von der Planitz. W 1924 r. wieś liczyła 362 mieszkańców a zaledwie rok później już 370. Na miejscu była szkoła z dwiema salami.

Przez pierwsze dwa lata majątkiem zarządzali Rosjanie. Potem całość przejął PGR w Grzmiącej a w 1981 w Wierzchowie. W pałacu przez jakiś czas był m.in. ośrodek szkoleniowy, stadnina koni, SHR. Ostatnim jego właścicielem był ZUS Koszalin. Potem, zanim w latach 90. trafił w prywatne ręce, pałac przez kilka lat stał opuszczony.  (jg)

Galeria w trybie pełnoekranowym