Szkoła z obeliskiem przy wejściu

Nowoczesną jak na tamte czasy szkołę wybudowano zaledwie w ciągu jednego roku.

Modernistyczny budynek z cegły klinkierowej oddano do użytku dokładnie 1 sierpnia 1934 roku. Nazwa szkoły - Fredrichschule pojawiła się kilka lat wcześniej. Nawiązywała do dynastii Hohenzollernów - Fryderyka II Wielkiego (1740-1786), a także patrona ulicy – uwielbianego przez ówczesnych mieszkańców Wilhelma I (1797-1888). Przypomnę, że cesarz miał nie tylko „swoją” ulicę (historyczna nazwa brzmiała – Kietzstrasse – pol. Kiecz), ale przede wszystkim pomnik w 1898 roku najpierw ustawiono przed ratuszem, a w 1937 r. wyekspediowano do parku w pobliżu dz. ul. Kilińskiego.

Archiwalne zdjęcie skrzyżowanie Friedrichstrasse (dz. ul. 1 Maja) z Schulstrasse (dz. ul. Szkolna) wykonano najprawdopodobniej jeszcze na początku XX wieku.

Na fotografii uwieczniono dwa szachulcowe budynki od strony dz. ul. 1 Maja, w których mieściła się Szkoła Miejska. Sądząc po ich wyglądzie, warunki w jakich uczyły się dzieci, musiały być po prostu przerażające.

W Szczecinku Miejska Szkoła na poziomie podstawowym została utworzona w 1817 roku. W 1824 roku szkoła otrzymała piętrowy budynek z pięcioma salami lekcyjnymi. Najprawdopodobniej to właśnie ten budynek uwieczniono na zdjęciu archiwalnym.

W 1845 roku część uczniów przeniesiono do nowego obiektu przy ul. Szkolnej. Był to budynek murowany, licowany czerwoną cegłą w całości podpiwniczony, gdzie na parterze ulokowano cztery klasy, zaś na górnej kondygnacji mieszkanie służbowe dyrektora i nauczyciela.

W 2006 roku dawną szkołę zaadaptowano (wcześniej znajdowała się tu Szkoła Ćwiczeń) na siedzibę Muzeum Regionalnego. Jego wygląd zewnętrzny (oprócz poddasza) do dzisiaj nie uległ większym zmianom, czego dowodem jest pochodząca z 1900 roku kolejna pocztówka z trzema ujęciami ul. 1 Maja. Oprócz budynku szkolnego widać na niej narożnik ratusza z sąsiadującą  zabudową, a także siedzibę ówczesnego starostwa powiatowego (Landrathsamt).

W tamtym czasie w szkole uczono takich przedmiotów jak: j. niemiecki, śpiew, religia, kaligrafia, rysunek, matematyka, geografia, historia i przyroda. W 1897 r. wzniesiono kolejny budynek i być może był to gmach powojennej SP-2. Dodajmy, że do szkoły w tamtym czasie uczęszczało 1372 dzieci. W latach 20, ze względu na dużą ilość uczniów, a także stan obiektów, szkołę podzielono. Część uczniów przeniesiono do szkoły oddanej do użytku w 1927 r. Pestalozzischule (dz. pl. Wazów).

W 1934 roku w miejscu dwóch wiekowych i mocno już wysłużonych budynków szachulcowych powstał nowoczesny czterokondygnacyjny gmach o nowoczesnej architekturze utrzymany w stylu modernistycznym i bez zmian przetrwał do dzisiaj.

W pierwszych powojennych latach dawną Friedrichschule, jak zresztą dziesiątki innych budynków na terenie miasta, przejęli czerwonoarmiści.  

Wprawdzie Liceum Pedagogiczne w Szczecinku powołano do życia 1 września 1952 roku, jednak dopiero w sierpniu 1953 roku szkoła mogła się przeprowadzić do dawnej Friedrichschule. Co prawda obiekt w tym czasie był jeszcze całkiem nowy, wszakże od czasu jego powstania minęło zaledwie 10 lat, cóż z tego skoro na swoim wyposażeniu szkoła miała… kilka ławek, stolik i dwa krzesła. Tylko tyle zostało po opuszczeniu gmachu przez Sowietów.

Początkowo lekcje odbywały się na parterze. Na pierwszym piętrze mieścił się internat dla dziewcząt, a na drugim piętrze Szkoła Ćwiczeń. Tę ostatnią potem przeniesiono do budynku przy ul. Szkolnej. Pierwszą dyrektorką szkoły została Janina Marmurowska, a potem Jan Biskup - absolwent Jagiellonki. Kolejnymi dyrektorami byli: Jerzy Kukulski (od 1971 r.), Kazimierz Margol (od 1984 r.), Irena Górska (1991 r.), Maria Schulz (1994 r.) i Robert Jasek.

W krótkim czasie szkoła zasłynęła z wysokiego poziomu nauczania, a jej absolwenci nie mieli żadnego problemu z zatrudnieniem w szkolnictwie podstawowym. W pierwszym roku istnienia szkoły było tylko 91 uczniów, zaś kilka lat potem ok. 300. W ostatnim roku szkolnym 1968 - 1969  mury opuściło 47 absolwentów. W sumie szkołę ukończyło 612 absolwentów.

W 1965-1966 powstały 2 klasy Technikum Budowlanego, a także już jako Zasadnicza Szkoła Zawodowa - dwie klasy sprzedawców i jedna gastronomiczna. Od 1982 r. funkcjonuje już tylko Zasadnicza Szkoła Zawodowa kształcąca w zawodach - kucharz i sprzedawca. Obecny Zespół Szkół nr 2 od 1996 r. nosi imię Księcia Warcisława IV – założyciela Szczecinka.

Skrzyżowanie ul. 1 Maja z ul. Szkolną kojarzy się przede wszystkim z miniaturowym placem oraz przesklepioną daszkiem bramą prowadzącą na teren szkoły. Najstarsi absolwenci szkoły, a także okoliczni mieszkańcy kojarzą go także z rosłym drzewem oraz stojącym niegdyś pod jego koroną kioskiem Ruchu.

To właśnie w tym miejscu w 2014 roku w Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych został odsłonięty 3,5 tonowy głaz z tablicą pamiątkową i odlewem orła z 1939 r. Autorem obelisku jest art. rzeźbiarz Wiesław Adamski.

Pierwotnie obelisk miał być ustawiony przed dawną siedzibą Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Państwowego przy ul. Kościuszki (tzw. „czerwony dom”). Z powodu obstrukcji ze strony jego mieszkańców a także władz miasta, starosta jako organ prowadzący szkołę zadecydował o lokalizacji obelisku właśnie w tym miejscu. Ubolewać należy, że przyszkolny skwer na co dzień zastawiony jest parkującymi tu samochodami.

Czy aby jest to właściwe miejsce na parking?

Jerzy Gasiul

Zdjęcia archiwalne ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Szczecinku oraz zbiorów autora.