Stary Szczecinek: Jak to z pocztą bywało  

Szczecinecka poczta ma już mocno powyżej 300 lat. Z pocztą jest tak jak z koleją. Nie wiadomo, czy jeszcze istnieje. Rzecz jasna mowa o Poczcie Polskiej, a nie mnożących się jak grzyby pod deszczu rożnego rodzaju „dostawców usług pocztowych”.  

Archiwalne zdjęcie pochodzi jeszcze sprzed przebudowy poczty w 1908 roku. W tym czasie miasto liczyło sobie ok. 11 tys. mieszkańców, a główna ulica dzisiejsza Boh. Warszawy, a wtedy  Königstrasse (Królewska) w znacznej części składała się z zabudowy parterowej. Bodajże jedynym budynkiem (nie licząc poczty), który zachował się do dzisiaj z tamtego okresu, jest piętrowa kamieniczka przy bramie wjazdowej prowadzącej na pocztowe podwórze.  

Obecność fotografa wywołała jak widać całkiem spore zainteresowanie przechodniów. Daleko w perspektywie ulicy majaczy sylwetka ciągniętego przez konny zaprzęg omnibusa – protoplasty dzisiejszych miejskich autobusów.

Nie wiemy, gdzie w Szczecinku znajdował się uruchomiony w 1710 r. pierwszy państwowy urząd pocztowy. Pewne jest tylko to, że był w zupełnie innym miejscu niż dzisiejsza poczta nr 1. O historii szczecineckiej poczty można dowiedzieć się z zeszytu historycznego wydanego przez PTH w Szczecinku. Autorem niezwykłego, licznie ilustrowanego opracowania jest przewodniczący tutejszego PTH Władysław Fijałkowski. 

Budynek pocztowy przy dz. ul. Boh. Warszawy pojawił się w 1855 roku. To właśnie wtedy na urząd pocztowy  zaadaptowano trzykondygnacyjną kamienicę przy Królewskiej 36. O tym jak wyglądał dowiadujemy się z rysunku, który ukazał się w Heimatkalender w 1926 r.

 Dodajmy, że przez pewien czas poczta pełniła również rolę stacji dyliżansów dowożących podróżnych do najbliższej stacji kolejowej w… Świdwinie i dlatego na jej zapleczu znajdowała się m.in. kuźnia, stajnia i wozownia.  

W 1889 roku stary budynek wyburzono, zastępując go eklektyczną budowlą.

Tego typu styl w architekturze rozpowszechnił się w całej Europie od połowy XIX wieku. Termin eklektyzm oznacza taki styl historyczny, jaki sobie życzył inwestor lub projektant. Ponieważ w Niemczech najbardziej popularny stał się pompatycznie prezentujący gotyk, właśnie dlatego w tym stylu powstało najwięcej kościołów i innych gmachów użyteczności publicznej dworców kolejowych, urzędów i szkół.  

W Szczecinku  właśnie z tego okresu pochodzą takie gmachy jak ratusz (1853 r.), remiza strażacka (1892 r.), gmach sądu (1899 r.) czy d. starostwo powiatowe przy ul. 3 Maja (1902 r.).  

W takim też „urzędowym” stylu zbudowano szczecinecką pocztę,  rzecz jasna znacznie mniej okazałą niż przykładowo w znacznie większym Koszalinie. W tym czasie Szczecinek liczył sobie niewiele więcej niż 8 tys. mieszkańców. Przyznajmy, że jak na tak małą mieścinę gmach był w miarę okazały. Poczta miała  tak jak dzisiaj tylko dwie kondygnacje, aj elewacja z czerwonej cegły w tamtym czasie była rozrzeźbiona trzema ryzalitami zwieńczonymi trójkątnymi szczytami, a dach dekorowały lukarny z ładnie skomponowanymi daszkami. Co ważne, w tym czasie wejście od ulicy (widać to na archiwalnym zdjęciu) znajdowało się na prawym skraju budynku. W 1908 roku gmach został powiększony. (

To właśnie wtedy, w miejscu parterowego domu (pierwszy po prawej) pojawiło się nowe skrzydło. Ostatnia, większa przebudowa nastąpiła w 1937 roku.

Cały gmach łącznie z nowym skrzydłem uzyskał swój jednolity, zachowany do dzisiaj wystrój elewacji.  

Dodam, że w tym czasie (rok budowy ok. 1926 r.) istniał już znacznie większy budynek poczty nr 3 przy pl. Poznańskim (Posenerplatz) – dz. Zesłańców Sybiru.  

Podczas przebudowy, na poziomie dachu wyburzono malownicze facjatki, a na osi gmachu pojawiła się niewielka attyka, a na szczycie umieszczono logo poczty niemieckiej. Dzisiaj w tym miejscu umocowana jest płyta z nieaktualnym już niestety znakiem Poczty Polskiej.   

Na zakończenie dodam, że w 2003 roku, zgodnie z projektem art. Wiesława Adamskiego, przebudowano wnętrze na parterze, dostosowując go do współczesnych wymogów. 

Jerzy Gasiul 

Zdjęcia archiwalne pochodzą ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Szczecinku