Ukradli konie, próbowali uciekać. Zostali zastrzeleni. Powojenne plagi , część IV

Publikujemy obszerne fragmenty comiesięcznych raportów Pełnomocnika Rządu RP na Obwód Szczecinek a także inne pisma urzędowe obrazujące ówczesną sytuację polityczno-gospodarczą miasta i powiatu w pierwszych powojennych miesiącach. 

LISTOPAD 1946

Ściślejsze współżycie 

Stosunek ludności do Armii Czerwonej utrzymuje się bez zmian. Aczkolwiek zdarzają się sporadyczne wypadki wrogiego ustosunkowania się ludności polskiej do żołnierzy sowieckich z powodu najeżdżania samochodami na ludność cywilną. W październiku zanotowano kilka takich wypadków w mieście Szczecinku jak i na terenie powiatu. Z tych przyczyn ludność jest oburzona i gdyby nie interwencja władz bezpieczeństwa doszłaby nieraz do samosądów.

  Właśnie do tego typu zdarzenia doszło 9 września. Na bawiącego się przy progu swego domu przy ul. Lipowej 15 trzyletniego Mieczysława Usika wjechała rozpędzona, sowiecka ciężarówka przygniatając go do ściany. Dziecko poniosło śmierć na miejscu. Świadkowie, a przede wszystkim zrozpaczony ojciec Miecia, próbowali sprawcy na miejscu wymierzyć karę. Przed samosądem uratowali go funkcjonariusze Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Państwowego.   

 Wypadki napadów są mniejsze ze strony żołnierzy sowieckich. Władze sowieckie energicznie tępią takie sprawy co oczywiście wpływa dodatnio na ludność polską. Daje się zaobserwować ściślejsze współżycie pomiędzy oboma narodami, co dotąd nie miało miejsca aczkolwiek z tej czy innej strony spotyka się sporadycznie wypadki nienawiści. 

Z dniem 1 października 1946 założone zostało w mieście Szczecinku Biuro Skarg Delegatury Komisji Specjalnej. Tymczasowa siedziba  ul. Marsz. Stalina nr 38 kierownikiem jest ob. Kurek St. Kierownikiem kancelarii ob. Nowacki Mieczysław. 

Stan zaludnienia w powiecie wynosi 52523 osób. ludności miejskiej Polacy – 17 968 Niemców 18884, innych – 73, ludności wiejskiej - 25239.

 W dalszym ciągu sytuacja mieszkaniowa miasta Szczecinka jest bardzo trudna gdyż wojska sowieckie zajmują ok. 60 proc. miasta, zniszczenia wojenne stanowią ok. 10 proc. w pozostałej części zamieszkuje ponad 11000 Polaków i ponad 3000 Niemców.

GRUDZIEŃ 1946 

Stanowisko nieobsadzone 

 Działalności Obwodowego Urzędu Propagandy i informacji nie widać wcale. Była kierowniczka ob. Tarkowska Zofia prawie nic nie robiła. Obecnie po jej wyjeździe stanowisko kierownika nieobsadzone. Prasy miejscowej brak, regularnie dochodzi prasa stołeczna, bydgoska i łódzka. Prawie nieznany jest szerszemu ogółowi Kurier Szczeciński chociaż to pismo powinno obejmować całe Pomorze Zachodnie ponieważ omawia problemy dotyczące wszystkich przybyłych tutaj Polaków. 

Stan moralny niski 

Współpraca z Powiatowym Komendantem MO por. Kowalskim bardzo dobra. Por. Kowalski przeprowadził znaczne selekcje i stale podnosi wartość i sprawność członków MO.

Organy bezpieczeństwa w przeciwieństwie do MO stan moralny członków milicji UBP jest bardzo niski. Członkowie ci jakby nie rozumieli ciążących na nich zadań, powierzonych im zaufaniem państwa i obowiązki swe wykonują opieszale . W ostatnim miesiącu dała się zauważyć pewna poprawa, ale daleko jeszcze do właściwego poziomu.  

Najdroższa była kawa

W grudniu na karty żywnościowe na cały powiat  z Wojewódzkiego Wydziału Aprowizacji i Handlu w Szczecinie otrzymano mi.in. następujące produkty: mąka żytnia - 50 t, mąka pszenna – 15 t, mąka UNRA – 3,2 t, kasza jęczmienna – 8 t, olej kokosowy - 4,2 t, konserwy mięsne - 1700 puszek, mleko skondensowane – 2400 puszek, cukier - 1 t, sól – 4 t, czekolada – 3300 tabliczek, herbata – 145 kg, masło jabłkowe – 200 puszek.

Zmniejszyła się ilość przedsiębiorstw handlowych istniejących w związku z przeprowadzoną akcją likwidacji nielegalnego przemysłu gastronomicznego. Do zamknięcia przewidzianych jest 25 lokali z tego zamknięto już 11 sklepów. Obecnie na terenie powiatu czynnych jest 357 przedsiębiorstw handlowych, a z tego w mieście Szczecinku - 184, Barwicach - 18 .(…)

W grudniu przeprowadzono na terenie miasta Szczecinka kontrole sklepów przy współudziale czynnika społecznego, odnośnie ograniczeń mięsa i ciastek. Skonfiskowany towar przekazano do szpitala powiatowego w Szczecinku.  (…) Dzięki istnieniu Powiatowej Komisji ustalania cen wolnorynkowych na artykuły spożywcze powszechnego użytku ceny niektórych artykułów spadły. Komisja ustala okresowo co 2 tygodnie na podstawie gaży zarobkowej ustalanej przez wojewódzką komisję cennikową, które obowiązują na terenie całego powiatu. (…)

Zwyżka cen przedstawia się następująco:  cukier cena detaliczna za 1 kg - 185 zł, sól – 10 zł, mąka – 63 zł, kasza jęczmienna – 30 zł, kawa prawdziwa – 1800 zł ocet za i litr – 75 zł. 

Trudności zmieniają swe oblicze 

Trudności mieszkaniowe zmieniają swe oblicze z poprzedniego miesiąca, gdyż wojska sowieckie częściowo zaczynają opuszczać teren m. Szczecinka, co daje możność już umieścić kilkanaście rodzin. W okresie sprawozdawczym osiedlono repatriantów – 253 osoby, z ZSRR – 6 osób, z Zachodu – 112 osób, przesiedleńców – 67  osób razem 438 osób. Gospodarstw obsadzonych – 6566 do obsadzenia - 498 

STYCZEŃ 1947 

Nie jest usposobiona życzliwie 

Stosunek ludności do zarządów gmin dobry, ulegnie jeszcze lepszej poprawie gdyż personel zarządów gminnych i miejskich poprzez dobór odpowiednich ludzi i przeszkolenie stanie na wysokości swego zadania.

Stosunek ludności do Armii Czerwonej: Przez ciągłe wypadki różnego rodzaju przestępstw przez żołnierzy Armii Czerwonej ludność tut. nie jest usposobiona zbyt życzliwie.

W części dotyczącej Stan bezpieczeństwa czytamy m.in. Ogółem przestępstw – 84, wykroczeń - 66. 

Z ważniejszych przestępstw w okresie przedwyborczym na terenie m. Barwice rozlepiono kilka ręcznie pisanych ulotek o treści antypaństwowej, sprawców nie wykryto. 

Na terenie Grzmiącej zatrzymano i przekazano do tut. UBP mężczyznę lat 22, który podszywając się pod sierżanta Kom. MO w Szczecinku przeprowadzał dochodzenie po wsiach wyłudzając datki i pożywienie oraz rozsiewał propagandę antypaństwową. 

W drugim wypadku wójt Gm. Grzmiąca podczas czynności urzędowych wg meldunków MO pobił restauratora w tejże wsi. 

Następnie dokonano dwóch zabójstw. Pierwszy wypadek miał miejsce na szosie Wierzchowo – Szczecinek zastrzelony został osadnik z Wierzchowa jadący wozem do Szczecinka przez nieznanego sprawcę, motywu zabójstwa nie udało się ustalić. 

Drugi wypadek miał miejsce w Turowie gm. Szczecinek, zastrzelony został dorożkarz ze Szczecinka przez nieujętego żołnierza sowieckiego. Morderstwo popełnione zostało na tle rabunkowym,  zamordowanemu zabrano dorożkę i konia, rozesłanie natychmiast telegramów na sąsiednie komendy powiatowe nie dało rezultatu. 

W gminie Klauszewo kilkuletnia dziewczynka poniosła śmierć wskutek niedozoru rodziców podczas młócenia zboża dostawszy się w tryby młockarni. Następnie zanotowano 2 wypadki kradzieży bydła w ilości 4 sztuki w Barwicach, Czaplinku i Krosinie. W jednym wypadku sprawca został schwytany i przekazany do prokuratury sowieckiej.

Zanotowano 3 wypadki nielegalnego posiadania broni 1 pistolet i 2 karabiny. Winnych przekazano do UBP. Zanotowano 3 wypadki rozboju, 2 miały miejsce w Szczecinku, 1 w Barwicach. W Szczecinku jednego rozboju dokonali Sowieci, w którym jeden następnego dnia został rozpoznany i przekazany do prokuratury sowieckiej. Sowieci ci obrabowali w nocy  przechodnia Polaka, a w drugim przypadku zostali obrabowani w Szczecinku dwaj pijani przechodnie. W nocy przez 17-letniego chłopca ucznia Gimnazjum. Sprawcę zatrzymano i przekazano do Sądu Grodzkiego w Szczecinku (…).

W trzecim wypadku została napadnięta kobieta w Barwicach przez nieznanych osobników i zrabowano jej 5 kg wełny. Następnie zanotowano dwa wypadki kradzieży kolejowych, gdzie dokonano kradzieży garderoby i produktów żywnościowych. Sprawców nie ujęto. 

Najpospolitszym przestępstwem są kradzieże mieszkaniowe, których zanotowano 34 wypadków, wykryto – 18 i zatrzymano 10 osób. W 6 wypadkach kradzieży dokonali żołnierze sowieccy. W trzech wypadkach zostali schwytani i przekazani do prokuratury wojskowej w Szczecinku.

Innych wypadków kradzieży zanotowano 18. Są to przeważnie kradzieże drzewa. W 5 wypadkach kradzieży drzewa z lasu i budynków poniemieckich dopuszczali się Niemcy i Rosjanie, żołnierzy przekazano do prokuratury sowieckiej, Niemców zaś do Sądu Grodzkiego. Kradzieży drobiu dopuszczali się przeważnie rolnicy, repatrianci, którzy nie mają środków do życia, kradli aby w ten sposób uzyskać pieniądze

LUTY 1947 

Zabił w Krągach milicjanta 

Stan bezpieczeństwa: Zanotowano 3 zabójstwa w Szczecinku, Krągach i Łubowie. W Szczecinku zastrzelony został milicjant z Komendy Powiatowej MO przez członka ORMO. Powodem zabójstwa była sprzeczka po pijanemu. Sprawcę zatrzymano.

W Krągach został zastrzelony milicjant z posterunku gminne MO Krągi przez pijanego oficera sowieckiego. Zabójcę zatrzymano i przekazano prokuraturze sowieckiej w Białogardzie. 

Do tego tragicznego wydarzenia doszło 17 lutego 1947 r. około godz. 16.00. Niezwykle szczegółowo tragiczne zajście przedstawiono w raporcie sporządzonym przez komendanta Powiatowego MO por. L. Rewińskiego: 

W dniu 17.2.47 o godz. 16 w Krągach został zastrzelony milicjant z Posterunku MO Krągi Termanowski Stanisław (…) przez młodszego lejtnanta Armii Sowieckiej Koratiewa Michała stacjonującego w Grossborn pol. 68008. Zajście miało następujący przebieg. Około 16 zgłosił się na Posterunek w Krągach ob. Kulesza, który zameldował, że przechodząc obok gospodarstwa ob. Czajkowskiego zauważył jak pijany oficer sowiecki usiłował wyłamać drzwi do mieszkania. Celem interwencji udali się na miejsce milicjanci Termanowski i Przybylski. Oficera zastali już przed następnym domem ob. Palla, który sprzeczał się z oficerem i nie chciał go do swego domu wpuścić. Wg zeznań Palla oficer groził mu pistoletem. Zobaczywszy milicjantów oficer pozostawił Palla skierował się do nich. Wg zeznań milic. Przybylskiego oficer miał trzymać w ręku pistolet, wg innych świadków oficer trzymał rękę z pistoletem w kieszeni. 

Milicjant Przybylski został kilkanaście metrów w tyle schowany za płotem, a Termanowski podszedł do pijanego oficera i uderzył go ręką w twarz. Oficer w tym momencie wyciągnął pistolet TT i strzelił pięciokrotnie do Termanowskiego, po czym zaczął uciekać. Termanowski mimo tego, że był ranny, wyciągnął pistolet i strzelił jeden raz za uciekającym biegnąc za nim ok. 20 metrów. Dopiero wtedy upadł i po 10 minutach zmarł. Kula ugodziła go w pierś pozostając wewnątrz ciała. Oficera po krótkim pościgu schwytano. Do zastrzelenia Tarmanowskiego nie przyznaje się tłumacząc, że nie pamięta, gdyż był kompletnie pijany. (…) Po zakończeniu dochodzenia sprawa wraz z zatrzymanym oficerem zostanie przekazana do Prokuratury Sowieckiej. 

O zdarzeniu tym pisaliśmy szczegółowo w listopadowym wydaniu Tematu w 2020 roku. 

Postrzelono sekretarza PPR 

W gminie Łubowo zastrzelony został zdemobilizowany żołnierz sowiecki oraz ranny niemiec przez niezniżanych sprawców, którzy usiłowali napaść na majątek chroniony przez w/w, sprawców w nie wykryto. 

W dniu 28 lutego 47 został postrzelony przez nieznanego sprawcę drugi sekretarz Powiatowego Komitetu PPR ob. Koczy Jerzy. Rannego umieszczono w szpitalu. Śledztwo prowadzi UB. 

Następnie zanotowano 4 wypadki ciężkiego uszkodzenia ciała (…) w gminie Szczecinek, Racibórz, Łubowo. W gminie Szczecinek postrzelona została przez pijanych żołnierzy sowieckich obywatelka polska oraz pobity ciężko jej mąż. Zatrzymanie bezpodstawne przez żołnierzy sowieckich pod zarzutem kradzieży krowy na majątku sowieckim. Stan postrzelonej jest bardzo ciężki. Sprawę przekazano prokuraturze sowieckiej.

W gminie Łubowo został pobity nożem osobnik na tle porachunków osobistych. W Raciborzu młody osobnik na tle porachunków rodzinnych usiłował nożem zabić swą bratową. Otrzymała ona ciężkie rany kłute. Sprawcę zatrzymano i skierowano do prokuratora. Również w gminie Racibórz na tle porachunków osobistych został postrzelony przez młodego osobnika – rolnika posiadającego pistolet nielegalnie tamtejszy osadnik. Sprawę przekazano do UBP. Następnie zanotowano cztery wypadki dzieciobójstwa. Wykryto dwa zatrzymano dwie osoby. Wypadki miały miejsce w Barwicach i w Szczecinku. W Barwicach znaleziono dwa noworodki porzucone na cmentarzu. W jednym wypadku matkę dziecka wykryto, jest to młoda mężatka robotnica.

W Szczecinku znaleziono dziecko w gruzach spalonego domu, sprawczyni zabójstwa nie ustalono. W drugim wypadku matka lat 25 robotnica panna udusiła trzymiesięczne dziecko. Podwód - nędza gdyż dziecko było jej przeszkodą w pracy. Następnie odnotowano 18 wypadków kradzieży mieszkaniowych wykryto 10 zatrzymano 8 osób. (…)

Konia zatrzymano 

Kradzież koni  bydła: wypadków trzy skradziono 4 szt. Kradzieże miały miejsce w Szczecinku, Krągach i Klauszewie. W Szczecinku skradziono 2 konie, z których jeden na podstawie telefonogramu został zatrzymany w Pile. Prowadzącego konia zatrzymano w Pile, jest to osadnik z Piły lat 30. W Krągach skradziono osadnikowi krowę, którą znaleziono następnie w pustych zabudowaniach. Sprawców kradzieży nie wykryto. 

Spekulanci ze inteligenckiej sfery 

Najbardziej popularnymi kradzieżami są kradzieże drzewa z lasu – 6 wypadków. Kradzieży dopuszcza się ludność wiejska z powodu braku opału. (…) W 4 wypadkach zatrzymano samochody z mieniem  poniemieckim wywożonym do centralnej Polski. Rzeczami kradzionymi były motocykle, maszyny rolnicze, kafle i pianina. Przestępstw dopuścili się spekulanci częściowo ze Szczecinka, częściowo przyjezdni z Polski centralnej, ludzie w różnej rozpiętości wieku 5 mężczyzn, 1 kobieta przeważnie ze sfery inteligenckiej. Wszystkich zatrzymanych przekazano do Komisji Specjalnych w Szczecinie. 

Kradzieży ze sklepów było 4 wypadki. 2 dokonane w porze nocnej z włamaniem przez żołnierzy sowieckich, z których 10 zatrzymano – skradziony towar odebrano. Winnych przekazano prokuraturze sowieckiej. Dwie kradzieże dokonana były w dzień przez młodych chłopców Niemców. Były to drobne kradzieże cukierków itp. Sprawców zatrzymano i przekazano do Sądu Grodzkiego w Czaplinku. 

Jedna kradzież węgla z wagonów miała miejsce na stacji Szczecinek. Zatrzymano kobietę, która kilkakrotnie kradła już węgiel tłumacząc się niemożliwością kupienia opału. Zatrzymaną przekazano do Sądu Grodzkiego w Szczecinku.

Dwie kradzieże dokonane były w spółdzielni i gorzelni przez pracowników tych instytucji. Łupem padł spirytus i ser. Kradzieże dokonane były systematycznie. Sprawców przekazano do Sądu Grodzkiego w Szczecinku.   

Komenda Powiatowa MO nadal nie wykazuje żadnej współpracy z tut. Urzędem. O poważniejszych wypadkach na tut. terenie zawsze dowiaduje się od osób postronnych i po czasie tym samym w myśl zrządzenia Ministerstwa Ziem Odzyskanych i Urzędu Wojewódzkiego nie mogę przysyłać w oznaczonym czasie  meldunków nadzwyczajnych co w myśl w/w zrządzenia jest niedopuszczalne. 

Nie ma dobrego połączenia 

Stan transportu ogólnie dostateczny tut. Urząd PKS posiada 7 aut ciężarowych. 2 auta kursują na linii Słupsk i Połczyn. Linia kolejowa Chojnie  - Szczecin jest ograniczona do jednego pociągu dziennie co utrudnia dojazd do Szczecina, do tej linii należą szczególnie powiaty bytowski, człuchowski, złotowski, szczecinecki, drawski i wałecki.  Aby udostępnić dojazd do Szczecina konieczne jest przywrócenie poprzedniego pociągu ewentualnie zmodyfikowanie tak by pociąg wyjeżdżając ze Szczecina gdzieś o 12 być mógł w Szczecinku rano. W obecnych warunkach przy kursowaniu tylko jednego pociągu sytuacja ta utrudnia połączenie 

KWIECIEŃ 1947

Działalność partii politycznych PPS członków 2000 aktywność 10 proc., PPR członków 3000 aktywność 30 proc., SP członków 46 aktywność żadna, SL członków – 700 aktywność żadna, SD członków 26 aktywność żadna. 

Stan pojazdów mechanicznych w powiecie szczecineckim przedstawia się następująco: samochodów ciężarowych – 52, traktorów – 72, samochodów osobowych – 56, motocykli – 60, przyczep – 23, ciągników – 15

Maj 1947 

Nie wystarczy nawet na bochenek chleba 

Po raz pierwszy w sprawozdaniach pojawia się napis „Tajne”. Starosta Józef Górski skarży się na zbyt małą ilość chętnych do przyjęcia pracy w urzędach gminnych i bardzo dużo wakatów. Czytamy m.in.: Na obsadzenie tych stanowisk na razie nie ma widoków, gdyż z powodu zbyt niskich uposażeń niewystraczających nawet na 2 kg chleba dziennie wymawiają prace pozostali. Pozostali pracownicy są to ludzi słabi i niewykwalifikowani nie mogący sprostać zadaniu. 

Ukradli konie próbowali uciekać, zostali zastrzeleni 

 (…) Dwóch osobników napadło w dniu 7.05.47 w okolicy wsi Owczarki na mleczarza sowieckiego jadącego wozem zaprzężonym w dwa konie rabując je. Na podstawie telefonogramu Post. MO Grzmiąca Komendant MO wysłał patrole na publiczne szosy. Jeden z partoli w sile 2 mil. napotkał na szosie koszalińskiej dwóch osobników jadących konno. Osobników tych zatrzymano. Osobnicy nie mogli przedstawić dokumentów na prowadzone konie. 

 Po zatrzymaniu milicjanci poprowadzili zatrzymanych w kierunku miasta. W momencie kiedy doszli do ul. Koszalińskiej jeden ze sprawców odwrócił się do jednego z prowadzanych go milicjantów, wyjął pistolet i oddawszy strzał do milicjanta zaczął uciekać. Po (nieczytelne) Zieliński oddał strzał do uciekającego raniąc go ciężko. Bandyta na drugi dzień zmarł w szpitalu. 

Milicjant Czamara w międzyczasie prowadził drugiego oskarżonego do Komendy Powiatowej. W odległości 50 m od Komendy bandyta skoczył w boczną ulicę zaczynając uciekać w gruzy. Milicjant po ostrzeżeniu zaczął strzelać zabijając go na miejscu. Przy czym okazało się, że zabity posiadł również pistolet. Pierwszy sprawca, który został ranny nazywał się Rodowański Eugeniusz (…) drugi Kuska Franciszek. Kluska był dezerterem w pierwszych dniach kwietnia ujawnił się.     

Zasadzka UB na młodych partyzantów 

Tutejszy referat otrzymał poufną wiadomość, że 29.5.47 r. ze stacji w Szczecinku będzie odjeżdżało 4 młodych chłopców do partyzantki w Lubelskim. Wspólnie z UB zorganizowano zasadzkę. Wszystkich 4  zatrzymano i znaleziono ukrytą broń stanowiącą ich własność a mianowicie 3 karabiny, 1 pistolet nagan z amunicją, 1 granat, oraz 215 amunicji. Wszystkich siedmiu (/) zatrzymano i przekazano do UB. 

LIPIEC 1947

Ku zadowoleniu narzekających 

W większej mierze ludność ustosunkowana jest do władz samorządowych pozytywne, są jednak rzadkie narzekania na podatki i ciężary tłumacząc tym, że repatrianci nie powinni płacić itp. Władze samorządowe starają się takie sprawy odpowiednio naświetlać ku zadowoleniu narzekających. Stosunek ludności do Armii Czerwonej - pozytywny. 

Śmierć milicjanta Woźniaka 

Wypadek miał miejsce w Szczecinku gdzie został zastrzelony podczas służby milicjant Woźniak Kazimierz przez osobników którzy przyjechali z Białegostoku prawdopodobnie celem organizowania komórki WiN-u w Szczecinku. Trzech z nich zatrzymano po całodziennej obławie, jeden zaś prawdopodobnie bezpośredni sprawca zbiegł. Zatrzymani Nowacki Henryk, Suchocki Leon byli członkami WiN-u. Suchocki mimo ujawnienia oprowadził nadal pracę podziemną. Jest on ppor. w WiN-ie. Nowacki nie był ujawniony i posiada fałszywe dokumenty. Posiadali oni 3 pistolety i 2 granaty. Trzeci zatrzymany Sołonowicz Edward nie przyznaje się do należenia do WiN-u. Czwarty członek Mackiewicz Bolesław zbiegł do lasu z pistoletem. Aresztowano również Johaniuk Annę oraz córkę jej Genowefę. Obydwie kobiety przechowywały bandytów wiedząc, że ukrywają się przed władzami bezpieczeństwa. Wszystkich zatrzymanych po przeprowadzeniu dochodzeń PUBP w Szczecinku a następnie zostali przesłani do WUBP W Szczecinie. 

Zniewaga państwa: Urzędnik Zarządu Miejskiego pod wpływem zdenerwowania podarł ok. 2000 zł znieważając przy tym godło państwowe. 

W lesie w Turowie  gm. Szczecinek znaleziono zwłoki mężczyzny, sprawcy nie wykryto. W drugim przypadku sołtys wsi Dalęcino zastrzelił swoją żonę. 

Problemy z wyżywieniem 

Stan ludności na 1 sierpnia wynosi 57757 w tym ludności polskiej w miastach  19 821, ludności polskiej w gminach – 30 301, Niemców w miastach – 1365 w gminach – 6109, obcokrajowców w miastach – 18 w gminach – 5, miejscowi Polacy autochtoni – 38.

W okresie sprawozdawczym kartkowym zaopatrzeniem było objęte 65000 + 7700 = 14200 co stanowi 28 proc. ogólnej ilości powiatu. Powiat odczuwa w tej chwili brak zbóż chlebowych i zapasów zeszłorocznych, które są minimalne na terenie powiatu.  W tej chwili żniwa odbywają się w całej pełni, napotykając jedynie trudności w związku z pogodą. Zagadnienie wyżywienia z uwagi na zbijającą się zimę wymaga szczególnej uwagi na terenach gmin Spore, Krągi Okonek jako gmin słabo zagospodarowanych oraz na terenie całego powiatu w stosunku do osadników z akacji specjalnej „W”.