Sąd sądem, a urzędnik ma zawsze rację. MOPS za 20 zł zabrał cały zasiłek

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej  w Szczecinku orzekł, że p. Roman  nienależnie pobierał zasiłek. Teraz musi go zwrócić. Zdaniem urzędników  zajęcie komornicze, nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia. Dlaczego? Ponieważ nie powoduje ono „utraty dochodu”. Jednak według sądu, urzędnicy nie wywiązali się z wcześniej nałożonego obowiązku starannego wyjaśnienia sprawy pana Romana. Tyle, że co z tego?

Przypadków, w których urzędnicza biurokracja wygrywa z trudnymi życiowymi sytuacjami, znamy wiele. Można przypuszczać, że z takim właśnie niezrozumieniem ze strony mających pomagać innym urzędników spotkał się pan Roman. 
Niepełnosprawny mężczyzna m.in. ze względu na swoją chorobę znalazł się w trudnej sytuacji materialnej. Wystąpił więc do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku o przyznanie zasiłku. Pomoc otrzymał. 
Po kilku tygodniach przekroczył kryterium dochodowe uprawniające go do zasiłku o nieco ponad 20 zł. I tak się zaczęło... Co ważne, tylko determinacja pana Romana potwierdziła, że urzędnik decydujący o tym, by komuś pomóc, czy nie, nie zawsze ma rację. 

2,4 tys. zł do oddania

Pan Roman jest niepełnosprawny. Mieszka z obłożnie chorą, prawie 90-letnią matką. Jego stan i sytuacja materialna doprowadziły do sporego zadłużenia. W oczekiwaniu na tzw. wiek emerytalny, pan Roman postanowił podjąć pracę. Na umowie zleceniu nie zarabiał dużo, wystąpił więc do MOPS-u o przyznanie zasiłku. Ponieważ nie przekraczał kryterium dochodowego w wysokości 634 zł, takie świadczenie otrzymał. 
Po kilku miesiącach okazało się, że jego zarobki przekroczyły kryterium dochodowe o kwotę ponad 20 zł. Szczecinecki MOPS uznał, że świadczenie w miesiącach, w których kryterium dochodowe zostało przekroczone, panu Romanowi się nie należało i musi je teraz zwrócić. To suma w wysokości 2,4 tys. zł.
Jak można przypuszczać, nie była to kwota, którą pan Roman bez problemu mógł wyjąć ze swojego portfela i zanieść do urzędu. Sytuację dodatkowo komplikował fakt, że większe zarobki, które miały zaważyć na decyzji MOPS-u, przejął wcześniej komornik. Tego urzędnicy nie chcieli zauważyć, mężczyzna postanowił się więc odwołać.

To nie jest nadmierne obciążenie

Jak przekonywał przez Samorządowym Kolegium Odwoławczym, urzędnicy w MOPS-ie niedokładnie ocenili jego sytuację materialną. Nic z tego. 
MOPS nie odpuszczał. Przed SKO tłumaczono, że pan Roman przekracza kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku. Poza tym – nie poinformował nikogo o tym, że jego dochody wzrosły. Co więcej, nikt w urzędzie nie widział potrzeby, by w przypadku pana Romana rozłożyć należną do zapłaty sumę – 2,4 tys. zł - na raty.
To oczywiście byłoby możliwe, gdyby pan Roman znajdował się w sytuacji nadzwyczajnej. A tak przecież, według MOPS-u, nie było! 
Jak „na chłodno” ocenili szczecineccy urzędnicy, zwrot tej kwoty w całości nie miał stanowić nadmiernego obciążenia dla mężczyzny!
SKO uznało też, że MOPS w Szczecinku dokonał należytej oceny sytuacji.

Należytej oceny nie było, urzędnicy się "pomylili"

Pan Roman postanowił odwoływać się dalej i tym razem pójść do sądu. A tam sprawa nabrała innych kształtów. 
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uchylił decyzję MOPS-u i SKO. Sąd wskazał, że faktycznie, mężczyzna zataił informację o dochodach i to nie przemawiało na jego korzyść. Jednocześnie dopiero tu zauważono, że zarobki pana Romana przejął komornik. WSA orzekł także, że MOPS nie dokonał należytej oceny sytuacji materialnej mężczyzny. Decyzja MOPS-u i SKO została zatem uchylona. Sprawa miała być wnikliwie zbadana i rozpatrzona od nowa. 

Musi oddać, ponieważ rzekomo "nie przyszedł"

Żeby sprawdzić, ile faktycznie pan Roman zarabia i czy suma, którą otrzymuje sprawia, że jest on w stanie bez żadnych problemów oddać nienależnie pobrany zasiłek, urzędnicy MOPS-u mieli przeprowadzić kolejny, tym razem dokładniejszy wywiad środowiskowy. 
W tym celu pod koniec lipca ubiegłego roku wezwali pana Romana do tego, by w ciągu 7 dni stawił się w urzędzie z niezbędnymi dokumentami i złożył wyjaśnienia. Według MOPS-u, pan Roman na spotkanie w wyznaczonym terminie nie przyszedł. I właśnie na tej podstawie podtrzymano dotychczasowe ustalenia. 
Orzeczono, że mężczyzna nienależnie pobierał zasiłek, który teraz musi zwrócić, a zajęcie komornicze, nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia, ponieważ nie powoduje ono „utraty dochodu”.

Sąd znów uchyla decyzję

I tu sprawa znów się skomplikowała. I znów trafiła do WSA w Szczecinie. Tam okazało się, że mężczyzna jednak odebrał wezwanie MOPS-u i... stawił się w urzędzie. 
Jak się okazało, pan Roman chciał przedłożyć dokumenty, ale urzędniczka zajmująca się jego sprawą była akurat na urlopie. Mężczyznę odesłano, a dokumentów nie przyjęto. Pracownicy MOPS-u utrzymywali, że poinformowali pana Romana, kiedy jego opiekunka socjalna wróci z urlopu. Tego dnia pan Roman już się jednak nie stawił. 
Takie tłumaczenie urzędników MOPS-u znów okazało się dla sądu nieoczywiste. Sąd poddał w wątpliwość to, czy informację tę przekazano mężczyźnie w sposób zrozumiały. To było, według sądu istotne, gdyż pan Roman ze względu na swoją chorobę, może mieć problemy ze zrozumieniem treści. 
Sąd zauważył też, że pan Roman nie lekceważył sprawy i stawił się w urzędzie. Jeśli nie przyszedł na wyznaczone spotkanie MOPS powinien go wezwać ponownie. 
Według sądu, urzędnicy nie wywiązali się z wcześniej nałożonego obowiązku starannego wyjaśnienia sprawy pana Romana. Decyzja wydana przez MOPS, na podstawie której nakazano panu Romanowi zwrócić w całości nienależnie pobrany zasiłek, została uchylona. 

Jaki będzie finał?

Tego wciąż nie wiadomo. MOPS w Szczecinku nabiera wody w usta i nie chce na ten temat udzielać informacji, zasłaniając się danymi osobowymi.
Jak poinformowała Iwona Wagner, zastępca dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku, w naszym zapytaniu dotyczącym sprawy pana Romana „nie wskazaliśmy podstawy prawnej upoważniającej do pozyskania danych z MOPS”, a nasze zapytanie nie było opatrzone  „podpisem, profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym”.

Tekst ukazał się wcześniej w Temacie Szczecineckim,
który jest jedynym tygodnikiem ze Szczecinka