Jerzy Gasiul: Mówiący pomnik

Ponoć na świecie jest tylko jeden pomnik, który mówi. To ten w Egipcie przedstawiający Memnona syna Jutrzenki, który poległ z rąk samego Achillesa.

Co prawda, to tylko legenda, bo tak naprawdę przedstawia zupełnie kogoś innego, ale nie czepiajmy się szczegółów. Kogo właściwie przedstawia kamienny kolos - nie jest istotne. Ważne, że mówi. Jest to jedyny monument upamiętniający historyczną postać cieszący się nadzwyczajną cechę. I to jest właściwy jedyny powód jego światowej sławy.

A gdyby taki mówiący pomnik powstał u nas? Skoro mamy już grającą fontannę, to czemu nie mówiący monument. A taki przecież i u nas jest wprawdzie nie z kamienia, ale ze spiżu. Może się coś da z tym zrobić. Popuśćmy wodze fantazji i wyobrażmy sobie, co mogłaby powiedzieć spiżowa postać wyobrażająca marszałka Józefa Piłsudskiego?

Marszałek o Szczecinku nigdy nawet nie mógł słyszeć, a cóż dopiero być choćby przejazdem - ale pomnikiem został uhonorowany. Wszystko dlatego, że część tubylców (nawet nie wiadomo czy większość) uważa go za postać niezwykle zasłużoną w odzyskaniu niepodległości. Są i tacy, którzy chętnie zrobiliby podmiankę na cokole na kogoś, z kim mogliby się utożsamiać ze względu na reprezentowane przez nich poglądy i wartości. Z tą podmianą należy jeszcze poczekać... Ale to tak na marginesie.

Przyznaję, kanwą do moich rozważań w tej kwestii było nie tyle rytualne składanie kwiatów i wieńców u stóp spiżowego Marszałka podczas Święta Niepodległości, co raczej treść wygłoszonego na tę okoliczność przemówienia, które wprawdzie wygłosił sam burmistrz, co wcale nie oznacza, że był jego autorem.

Nie ma w tym nic dziwnego i niezwykłego. Znaczące postacie mają od tego swoich sztabowców. Często jest tak, że tekst nie ma znaczenia, ale jego wykonanie już tak. Przykładem są liczne sztuki teatralne, widowiska czy nawet muzyczne przeboje. Stały się nawet bestselerami, ale nie ze względu na treść, a tylko dlatego, że spopularyzowali je znani i sławni artyści.

Słuchacze reagowali głównie w wątkach dotyczących aktualnych wydarzeń politycznych i społecznych. Ich interpretacja była partyjna i najwyraźniej zgodna z przekazem dnia. Szczerze mówiąc, starsi takim obrotem rzeczy raczej nie byli zaskoczeni. Wiedzą, że każda epoka ma swoich bohaterów i swój sposób interpretacji zachodzących w świecie nie tylko politycznych zjawisk.

Przeżyliśmy czasy „pogłębionej integracji państw socjalistycznych”. Był też „świat postępu”, a internacjonalizm zastępował patriotyzm, który jak wiadomo był „przeżytkiem poprzedniej epoki zacofania” a nawet „faszyzmu”. To ostatnie określenie dotyczące wszystkich przeciwników „ludowej demokracji” wymyślił osobiście towarzysz Stalin. ZSRR był od zawsze „ojczyzną proletariatu” przodującym krajem miłującym pokój stanowiącym, stanowiąc  „filar naszego bezpieczeństwa”.

Autor i wykonawca tekstu wygłoszonego u stóp spiżowego marszałka doskonale wiedzą, że centrum „świata postępu” znalazło się teraz w przeciwnym kierunku niż do tej pory. Wiedzą dobrze, że internacjonalizm, integracja, zacofanie itp. zalatują naftaliną. Synonimem współczesnego postępu to m.in. „ubogacenie kulturowe i różnorodność”, które jak wiadomo następuje poprzez ściągnięcie tysięcznych rzesz „lekarzy i inżynierów”.

Nic też dziwnego, że z „troską pochyla się” nad „integracją europejską” i jej dalszym rozwojem, „bezpieczeństwem”, „silną pozycją naszego kraju”, którą rzecz jasna, ten wredny PiS wielki dotychczasowy dorobek – rujnuje. Odbywa się to poprzez brak „kompromisu i dialogu”, „brak wyznaczonych kierunków działania”, „podsycaniem konfliktów międzynarodowych” oraz to, że „rządzący nie mają pomysłu na rozwiązanie tego kryzysu”.

Oczywiście w tym zestawie nie mogło również zabraknąć szczepień i covida. Pewnie przez przeoczenie nic nie było o dzieciach na granicy i kocie. Jeśli ktoś zapyta, odkąd u naszych samorządowców pojawiła się mało wiarygodna troska o świat znacznie większy niż ten określony gminną miedzą?

Odpowiadam: Była okazja, aby zaprzańska elitka mogła popsuć obchody Dnia Niepodległości, więc ją skrzętnie wykorzystano.

Przy tej sposobności można było wcielić się w prawdziwego męża stanu, co to o Europę, a nawet świat potrafi zadbać. Co prawda, tuż obok spiżowego marszałka jest wielki śródmiejski parking z nawierzchni składającej się głównie z dziur, błota i „wód opadowych”, ale kto by się pierdołami przejmował.

Nie jest wykluczone, że ciemną nocą duch wku... marszałka (jako wojskowy używał tego rodzaju słownictwa) huknie: „Wam kury szczać prowadzać, a nie politykę robić” a może wprost: „Podczas kryzysów strzeżcie się agentur. Idźcie swoją drogą, służąc jedynie Polsce, miłując tylko Polskę i nienawidząc tych, co służą obcym”.

Ale czy to do nich dotrze?

Jerzy Gasiul

_{felieton ukazał się w 1005 wydaniu Tematu}