Wojciech Jurczak: Głupota zabija najczęściej

Felieton ukazał się 21.05 w tygodniku Temat

Naczelna Izba Kontroli cieszy się, jak dotąd, dużym poważaniem. Ostatnie analizy wykonane przez to niezwykle ważne w państwie ogniwo, budzą pewne refleksje, skojarzenia i kontrowersje. Otóż NIK złotymi ustami swego rzecznika prasowego Pawła Biedziaka (dawniej KG Policji) oznajmiła, że przydrożne drzewa są przyczyną mnóstwa śmiertelnych wypadków samochodowych. W zeszłym roku na skutek zderzenia pojazdu z drzewem śmierć poniosło ponad 400 osób, 2,2 tysiąca odniosło rany. Zdaniem Krzysztofa Kwiatkowskiego, prezesa NIK, ten fatalny stan i sytuację powodują przepisy o ochronie przyrody, które nakazują w miejsce strzaskanego pnia posadzić nowe drzewko. Sadzi się zatem drzewko, ono rośnie i... tylko patrzeć kolejnego walnięcia w nie autem. Toteż prezes NIK postanowił skierować do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności art.83 ust. 3 Ustawy o ochronie przyrody z art. 2,5 oraz 31 ust. 3 Konstytucji RP, mówiącymi, że państwo polskie strzeże bezpieczeństwa swoich obywateli.

Natychmiast zaprotestowali miłośnicy przyrody. Nie odkrywając Ameryki uważają, że przyczyn śmiertelnych żniw na drogach jest wiele innych i bardziej fatalnych niż drzewa. Oficjalne czynniki, np. policja, MSW, Inspektorat Ruchu Drogowego, nigdy nie podają jako przyczyny wypadków fatalnego stanu dróg i takiegoż stanu technicznego pojazdów. Co najwyżej podaje się enigmatyczne „niedostosowanie prędkości jazdy do warunków na drodze”. Co też jest prawdą tylko skomplikowaną. Tu głoszoną na użytek odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa na drogach. Poza tym najczęściej zabija na drodze głupota kierujących. Nie mówimy tu o sytuacjach drogowych bez wyjścia, bo takie też są.

Szkoda, że naczelny kontroler naszego państwa nie zauważa, że przynajmniej co drugi szofer, który uderza swym pojazdem w drzewo siada za kierownicą i prowadzi będąc po spożyciu. Nie mleka przecież. Jeden przytomniejszy pośród dziennikarzy, nie ulegający sile przekonywania i urokowi pana prezesa NIK oraz jego nieocenionego rzecznika, zauważył, iż drzewa nie wyskakują na drogę. „Rzeki i jeziora nie topią przecież tych, co po piwku skaczą na dzikim kąpielisku do wody na główkę. Skoro nie zasypujemy z tego powodu jezior, to tak samo trzeba postępować z drzewami, które są ważnym elementem otaczającego nas świata” – napisał Adam Wajrak, od lat zajmujący się publicystyką przyrodniczą. Głos rozważny, acz nie jedyny. Nie brak krańcowo odmiennych. 

Z dyskusji publicznej (Internet – portale społecznościowe, blogi), jaka się wywiązała po przedstawieniu analizy NIK, wynika, że dla wielu kierowców drzewa to mordercy, czyhający na ich niezawiniony błąd. Pogląd taki głosi automobilista wyścigowy Krzysztof Hołowczyc. Jego fundacja „Kierowca Bezpieczny” prowadzi krucjatę przeciw przydrożnym drzewom, nawołuje by je wyciąć. Cóż, co kraj to obyczaj. Niemcy uznali aleje drzew za atrakcję turystyczną. Uważa się tam, że drzewa wzdłuż dróg i to nie tylko po drugiej stronie rowu(!) poprawiają bezpieczeństwo podróży. Po odziedziczeniu kiepskich dróg w byłej NRD, w toku ich modernizacji nikt nie żądał wycinki. W Brandenburgii ustawiono 1352 kilometry barier energochłonnych przy drzewach przydrożnych. Dzięki temu już w latach 1997-2005 liczba zderzeń z drzewami zmniejszyła się o ponad jedną trzecią, a liczba ofiar śmiertelnych zmalała o dwie trzecie. Wprowadzono nowy znak drogowy ostrzegający przed kolizją z drzewem. Wytyczono najdłuższą w Niemczech trasę turystyczną Szlak Alej liczącą 2,9 tys. kilometrów od Rugii do Jeziora Bodeńskiego. Co więcej – u sąsiadów za Odrą uznano, że bliskość drzew w zasięgu wzroku kierowcy skłania go do bardziej uważnej, zatem ostrożnej i wolniejszej jazdy. A niemiecki automobilklub, słynny i ceniony na całym globie ADAC nawołuje: Podróżujmy, nie pędźmy! Powstało Towarzystwo Ochrony Alej, dotowane przez rząd federalny. 

I co my na to tu i teraz w Szczecinku? Mieście z niemiecką przeszłością bogatą w zieleń? Czasy, kiedy cięto co się pod topór nawinie minęły oby na zawsze. Każda wycinka, nawet uzasadniona, wzbudza emocje, wywołuje natychmiast alarmujące sygnały mieszkańców do władz, do naszej redakcji też. To dobra i zdrowa norma. Idąc społecznym tropem, samorządowa władza, także w powiecie szczecineckim i gminach nie może dopuścić, by wycinano zdrowe drzewa przy ocienionych szosach. Jeszcze mamy drogowe aleje, że wspomnę o okolicach Białego Boru, Drężna, Gwdy. Warto wykorzystać niemiecki wzór, żaden to wstyd.

Skoro na drogach jesteśmy... Weszły w życie zaostrzone kary za wykroczenia drogowe, niektóre z nich są obecnie przestępstwami ściganymi mocą kodeksu karnego. Kary to jedno, a kultura kierowców, ich edukacja – drugie. Z edukacją wciąż kiepsko o kulturze gadać nie warto. Szkolenie dalej mamy na fatalnym poziomie. Np. dotąd nie zniknęły z egzaminacyjnych testów idiotyczne pytania, służące eliminowaniu egzaminowanych, a nie uczeniu jazdy bezpiecznej. A praktyczna nauka w imię oszczędności paliwa, nadal prowadzona jest głównie na placu manewrowym zamiast w ruchu i na jezdni. 

I perła w koronie naszego prawodawstwa: ostrzejsze sankcje nadal nie obejmują posłów, senatorów oraz sędziów. Absurd to jeszcze, czy już paranoja?