W centrum czas się zatrzymał

Na przełomie lat 60. i 70. czarno-białe widokówki odchodziły już do historii. Zdjęcie czarno-białe i kolorowe przedstawiające wylot ul. 9 Maja z pl. Wolności doskonale dokumentują tamten dość burzliwy dla rozwoju miasta czas. Przypomnę, że to właśnie wtedy Szczecinek z miasta administracyjno-garnizonowego przekształcał się w trzeci co do wielkości w ówczesnym województwie koszalińskim ośrodek miejski i przemysłowy. Powoli zaczęło się także rozwijać budownictwo mieszkaniowe. Oprócz pojedynczych domów wielorodzinnych ok. 1966 roku, na gruzach dotychczasowej zabudowy rozpoczęto budowę pierwszego w mieście osiedla przy ul. Kościuszki i Mierosławskiego. Cztery lata później, tym razem na podmiejskich błoniach, ruszyła budowa osiedla Kopernika.

W tym też czasie powstawały duże firmy budowalne takie jak Szczecineckie Przedsiębiorstwo Budowlane „Pojezierze”, Przedsiębiorstwo Budownictwa Rolniczego, a potem jeszcze Komunalne Przedsiębiorstwo Budownictwa Specjalnego oraz różnego rodzaju filie specjalistycznych firm budowlanych. Wraz z nimi w mieście powstały pracownie projektowe. W złotym dla budownictwa okresie były ich w sumie cztery. Szczecinek się zmieniał, głównie na swoich obrzeżach. 

W centrum czas się zatrzymał. Owszem, na pl. Wolności w miejscu skrzyżowania czterech ulic pojawiło się ukwiecone (ok. 1966 r.) rondo, ale jego południową pierzeję nadal stanowiła zabudowa fabryczna z nieodłącznym wysokim kominem z żółtej cegły. Od strony wschodniej plac sięgał aż po Niezdobną. Od rzeczki oddzielał go jedynie (w ostatnim okresie swego istnienia) postój taksówek i trawnik z kioskiem „Ruchu”. Tuż przed nim (na zdjęciu późniejszym już nie istnieje) stał rząd gablot z repertuarem miejscowych kin – „Przyjaźni” przy ul. Żukowa, „Garnizonowego” przy ul. 1 Maja i „PeDeKa” przy ul. 9 Maja. To ostatnie zostało utrwalone na obu zdjęciach. W tle widać budynek z pionową podświetlaną reklamą i dużym, dzisiaj już nieistniającym balkonem. 

Do kina można było dojść przejściem pomiędzy ścianą szczytową siedziby Powiatowego Domu Kultury a nieistniejącą już kamienicą pod „czternastką” ze sklepem obuwniczym na parterze. Po seansie widzowie opuszczali salę drzwiami z drugiej strony sali. Aby dostać się na ulicę trzeba było przejść podwórzem, a następnie przez bramę pod „dziesiątką”. Tuż przy wejściu do PDK-u stała żółto-czerwona wiata przystankowa – wtedy miejskie autobusy malowano właśnie w takich kolorach. Ulica, choć jednokierunkowa, była jedną z najważniejszych arterii komunikacyjnych Szczecinka. To tędy wiodły wszystkie cztery linie autobusowe. W tym czasie (w 1971 roku) ulicami jeździło w sumie 20 autobusów, a w 1976 roku po wybudowaniu dworca PKS zmieniono trasę „trójki”. Na czarno-białej widokówce na pierwszym planie widać zatoczki parkingowe. To właśnie w tym miejscu ulokowany był „dworzec” PKS przeniesiony potem, ale już na krótko, pod stację kolejową. Stałym elementem ówczesnej ulicy była niemal powszechna obecność żołnierzy sowieckich. Rzecz jasna byli to głównie oficerowie – zwykłym żołnierzom nie wolno było opuszczać koszar. Do Szczecinka na zakupy przyjeżdżano również z Bornego Sulinowa. Zazwyczaj, zarówno rodziny, jak i zawodowych wojskowych przewożono ciężarówkami. Właśnie taka ciężarówka została uwieczniona na kolorowym zdjęciu. Zatrzymała się pod sklepem spożywczym „Dziunia”, nazwanym tak od imienia córki pierwszego jego powojennego właściciela. Sklep przez korytarz sąsiadował z zakładem fryzjerskim – wtedy nie było jeszcze „salonów”. Kamienica ta podczas montowania pali przy budowie bloku (pierzeja północna i wschodnia) została poważnie uszkodzona i trzeba było ją rozebrać. W tym miejscu w latach 90. powstał od fundamentów nowy, o nieporównanie lepszej architekturze budynek, którego charakterystycznym elementem jest brama – przejście z miniaturowym pasażem wzdłuż Niezdobnej. Dzisiejsza ul. 9 Maja to śródmiejski deptak okraszony ładnie rozrośniętymi w ceglanych, sześciokątnych obmurowaniach krzewami tui. 

Ulicę wyłożoną kamienną, regularną kostką definitywnie zamknięto dla ruchu kołowego dopiero w 1976 roku. To właśnie wtedy rozpoczęto wyburzanie starej zabudowy pomiędzy PeDeK-iem a ul. Szewską i Podgórną. 

Jakiś czas potem bruk i chodniki po prostu zalano asfaltem, tworząc w ten sposób pierwszy w mieście deptak. Po przebudowie pl. Wolności, w 1994 r. zmienił się również za całkiem solidne pieniądze wystrój ul. 9 Maja. Tym razem mocno już nierówną asfaltową nawierzchnię, zastąpiono kolorową kostką betonową z rzędem specjalnie zaprojektowanych dla tej ulicy małych latarni. 

Doczekaliśmy się końca 2015 roku. Już wkrótce deptak ma się przeobrazić kolejny raz. Oby na lepsze. 

Jerzy Gasiul