Synom tej Ojczyzny i tej Ziemi, którzy walczyli o wolność i niepodległość

Relacja własna ze Szczecina

Oddali życie za wolną Polskę – śp. Zenon Łozicki (lat 20.), śp. Wacław Borodziuk (lat 23.), śp. Edward Kokotko (lat 29.). Byli członkami Bojowego Oddziału Armii - podziemnej organizacji walczącej o niepodległość na terenie Pomorza Zachodniego oraz wschodnich rubieży Rzeczpospolitej. W roku 1948 zostali w haniebny i podstępny sposób zamordowani przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w Szczecinie.
W czwartek 10 grudnia 2009r. o godz. 11:00 na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie odbyły się uroczystości pogrzebowe ekshumowanych poległych żołnierzy. Po zamordowaniu zostali pochowani w bezimiennych mogiłach, które dopiero po 61 latach zostały odnalezione przez pracowników Szczecińskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Poległych pochowano w kwaterze wojskowej z honorami. Uroczystości pogrzebowe celebrował Ksiądz Biskup Marian Błażej Kruszyłowicz.
W kondukcie pogrzebowym uczestniczyli  Kompania Honorowa z 12-ej Dywizji Zmechanizowanej w Szczecinie, poczty sztandarowe instytucji, zakładów pracy, szkół, organizacji i stowarzyszeń kombatanckich, władze wojewódzkie, władze i mieszkańcy Szczecina, Szczecinka oraz  rodziny pomordowanych. Szczecinek reprezentowała delegacja złożona z  przewodniczącego Rady Miejskiej Szczecinka Pana Wiesława Suchowiejko oraz dyrektora Archiwum Państwowego w Szczecinku, Pana Sławomira Miary, którzy na grobie złożyli wieniec w imieniu władz i mieszkańców Szczecinka.                                                                                                
   Podczas ceremonii pogrzebowej głos zabrał między innymi wiceprezes IPN Franciszek Gryciuk, który powiedział: – Po zmianie granic dokonały się migracje ludności na te tereny. Między innymi tereny ziemi szczecineckiej zostały poddane osadnictwu pochodzącemu z Wileńszczyzny, Nowogródczyzny a także z ziemi Grodzieńskiej, wszyscy ci osadnicy przynieśli ze sobą również i pewne idee – idee Polski wolnej, niezależnej i demokratycznej. Dzisiejsi bohaterowie wierni byli tym ideałom. Symbolicznie grzebiemy trzy urny, ale musimy pamiętać, że na ziemiach polskich zostało pomordowanych ponad 5000 osób podczas terroru stalinowskiego. Instytut działając w imieniu polskiego interesu narodowego oraz polskiej racji stanu wszczyna śledztwa w sprawie mordów sądowych i stalinowskich. Nie wszystkie kończą się ustaleniami i sukcesami. Jak również nie możemy poszczycić się wyrokami skazującymi. Chciałbym w imieniu prezesa IPN przekazać wyrazy współczucia rodzinom pomordowanych. Spoczywajcie w pokoju.
Ze łzami w oczach wypowiadała ostatnie słowo siostrzenica Zenona Łozickiego Pani Stefania Giedrys Kalemba (córka Adama Giedrysa): – Jeden z rozstrzelanych – Zenon Łozicki, to mój wujek i chrzestny. Nie był żołnierzem AK w okresie wojennym, bo został wywieziony na Syberię. Wrócił w 1946 roku na ziemie odzyskane do Szczecinka. Zaczął działać w BOA, w którym działał również mój ojciec. Po pokazowym procesie, pięciu zostało rozstrzelanych. Nie było pogrzebów, nie było grobów. Szukaliśmy później grobów, ale nie było wiadomo który może być to grób. Od 1963 roku chodziłam w te miejsca. Szokiem było dla mnie odnalezienie w tym roku tych grobów, bo okazało się, że grób na który chodziłam wcześniej nie był prawdopodobnie grobem Zenka Łozickiego. Przez lata przynosiłam 5 kwiatów i zniczy na te bezimienne groby. Dzisiaj też mam pięć bukietów biało czerwonych róż. Chciałam w imieniu rodzin podziękować pracownikom IPN za to , że podjęli trud zrehabilitowania tych ludzi. Ponadto osobom i młodzieży, która przyszła. Dla młodych to lekcja historii o tragicznych czasach w jakich nam przyszło mieszkać po wojnie, dodała na koniec z wielkim wzruszeniem.
Bohaterzy Ci będą na zawsze zapamiętani jako żołnierze godnie wypełniający swoje obowiązki wobec ojczyzny. Każdy z nas powinien darzyć ich głębokim szacunkiem za takie poświęcenie. Bez nich nie było by dzisiejszego wolnego kraju.
Szczecineckie losy członków Bojowego Oddziału Armii zostaną opisane w specjalnej publikacji. Tak po uroczystościach powiedział Tematowi Pan Sławomir Miara:-
Po rozmowie z Panią Stefanią Giedrys-Kalembą ustaliliśmy, że dobrze by było napisać pamiętnik historii, diariusz dotyczący osób działających w BOA na terenie ziemi szczecineckiej bo jest to mniej znany epizod. Rozmawiałem również z Panią Dyrektor  Archiwum Państwowego w Koszalinie Joanną Chojecką i się okazało, że jest bardzo dużo chęci do napisania tej ksiązki. Będziemy starali się o wsparcie z urzędu miasta by pisać o mieszkańcach szczecinka, którzy po 1945 i dzielnie walczyli z nowym systemem politycznym, któremu ulegli. Warto napisać o tak dzielnych ludziach. Teraz  jesteśmy na etapie logistycznego przygotowania i rozmów.
Cześć Pamięci Bohaterów!
(is)


Foto: Igor Siebert - Temat Szczecinecki