Stary Szczecinek: Kamieniczki w parku

artykuł ukazał się już 6 listopada w tygodniku Temat

Kolory mogą nieco wprowadzać w błąd, zarówno pierwszy plan jak i to, co się dzieje daleko w tle, potraktowane zostało farbą o jednakowym natężeniu. Nic to. Zdjęcie zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ dokumentuje to, co już dawno nie istnieje. Zacznijmy od widocznej gdzieś tam daleko na tle wysokich drzew, samotnie stojącej, białej willi. Był to dom piętrowy ze stromym dachem. Jego charakterystyczną cechą był ryzalit, czyli występująca z lica elewacji część budynku. Dziwnym zrządzeniem losu budynek został rozebrany i to całkiem niedawno, bo ok. 1995 roku. Jakiś czas przedtem stał już opuszczony. Którejś nocy został celowo podpalony. Wkrótce rozebrano go do ścian fundamentowych. Dzisiaj co najwyżej pozostały po nim fundamenty po metalowym ogrodzeniu. Należy dodać, że oprócz dwóch kamienic, o których za chwilę, był to jeden z najstarszych na tej ulicy domów. Na wysokości piętra miast tarasu znajdowała się drewniana weranda, okolona metalową balustradą ze wspornikami na kwietniki. Dwurodzinna willa na tle wysokich drzew i nadjeziornych łąk wygląda nienaturalnie, ale tak właśnie było. Na początku XX wieku – zdjęcie datowane zostało na rok 1917 – w miejscu dzisiejszej, pięknie utrzymanej ul. Mickiewicza, przebiegała jedynie polna droga. Pomiędzy drogą a brzegiem jeziora rozciągały się, poprzerastane chaszczami, podmokłe łąki. Samego jeziora z tego miejsca też raczej nie można było dojrzeć, ponieważ całą zatoczkę, z której wypływa Niezdobna i dalej aż do wysokości dzisiejszego stadionu, porastała dorodna trzcina.

Pierwszymi domami, które w tym miejscu się pojawiały, były dwie eklektyczne, zblokowane ze sobą kamieniczki. Co ważne obie przetrwały do dzisiaj i oznaczone są numerami 3 i 4. Do dzisiaj wyróżniają się przepiękną architekturą z balkonami, loggiami i narożnym wykuszem w kształcie wieżyczki. Na początku lat 70. kiedy na deskach projektantów (komputerów jeszcze nie było), przewidywano intensywny rozwój miasta, to właśnie w tym miejscu planowano lokalizację przyszłego liceum plastycznego. Na starej fotografii widać jej dach zza korony potężnego drzewa, rosnącego przy południowym skrzydle zamku Książąt Pomorskich. W tamtym czasie zarówno to, jak i skrzydło zachodnie (widoczne na pierwszym planie), zajęte było przez zakład poprawczy i przytułek. W budynku z czerwonej cegły, który w tej chwili jest przebudowywany na siedzibę Centrum Edukacji Ekologicznej, znajdowała się kuźnia. Tuż obok przylegała do niej szczytową ścianą jakaś duża przybudówka. Całe otoczenie – zadaszenie od strony jeziora, składowiska – wszystko to sprawia wrażenie zaplecza zakładu przemysłowego, a nie dawną książęcą siedzibę.

W miejscu dzisiejszej promenady, wydeptanym brzegiem jeziora spaceruje młody człowiek w niebieskawym mundurze. W tym czasie trwała wojna i raczej mało prawdopodobne, aby był to żołnierz – najpewniej to uczeń tutejszego gimnazjum. Tuż obok cztery lata wcześniej (1913 r.) oddano do użytku nowy gmach, do którego z Predigerstraße (dz. ks. P. Skargi) przeniesiono Gimnazjum Księżnej Jadwigi. Już wcześniej właśnie w tym miejscu istniało szkolne boisko z domem woźnego (przy ul. ks. Elżbiety) i salą gimnastyczną. Na budowę nadjeziornego parku trzeba było poczekać do lat dwudziestych. To wtedy dzikie przyzamkowe chaszcze przeobraziły się w park z rosarium od strony Niezdobnej, a od strony zachodniej - placem koncertowym im. Mozarta i muszlą. W marcu 1939 roku wybudowano nową, istniejącą do dzisiaj muszlę, a starą rozebrano. 

Po ostatniej wielkiej renowacji parku, którą zakończono w grudniu 2011 r., możemy nie bez satysfakcji stwierdzić, że tak przepięknie skomponowanego założenia miejskiej zieleni nigdy jeszcze w dziejach naszego miasta nie było. (jg)