Zachowek dla osób pominiętych w testamencie

Jesteś członkiem bliskiej rodziny zmarłego, a mimo to nie zostałeś ujęty w jego testamencie? Jeśli nie zostałeś przez spadkodawcę celowo wydziedziczony, to możesz ubiegać się o udział w swoje części spadku, który zgodnie z ostatnią wolą zmarłego przypadł komu innemu? W jaki sposób? Posługując się instrumentem zachowku, który reguluje Kodeks cywilny.

Jak działa zachowek?

Zachowek to ułamkowa część majątku wskazanego w testamencie denata, która przypada na danego członka rodzinny: małżonka, dziecko, wnuka, prawnuka, jak i rodziców spadkodawcy. Zachowek posiada wartość określoną konkretną kwotą. Wartość ta obliczana jest na bazie aktywów i pasywów majątku zmarłego, wchodzącego w skład masy spadkowej.

Zachowek nie musi być wypłacony w formie pieniężnej. Obowiązek zachowku może zostać spełniony np. przez zapis windykacyjny na rzecz osoby wnoszącej roszczenie o zachowek lub powołanie jej do dziedziczenia.

Zachowek nie dla wszystkich

Uprawnieni do zachowku są: małżonka, dziecko, wnuk, prawnuk, jak i rodzice spadkodawcy. Niemniej, jeśli za swojego życia denat zdecyduje o wydziedziczeniu którejś z tych osób, to po jego śmierci nie może ona korzystać z przepisów dotyczących zachowku.

Jak obliczyć zachowek?

W praktyce, z uwagi na mnogość sytuacji, liczbę członków rodziny uprawnionych do spadkobrania i wydziedziczonych, relacje w rodzinie, proces dochodzenia zachowku może pochłonąć wiele energii. Dlatego też dobrze jest mieć u swojego boku doświadczonego adwokata, który w tym trudnym dla nas okresie zdejmie z głowy ciężar sprawy o zachowek. Nie sposób opisać wszystkie, czy nawet połowę sytuacji, które warunkują sposoby wyliczenia zachowku. Dlatego też dla celów dzisiejszego artykułu przytoczymy tylko kilka z nich, w naszym odczuciu najpopularniejszych.

Sytuacja 1

Zmarły zapisał cały swój majątek swojej żonie. Pozostawił po sobie dwójkę dzieci. Gdyby nie testament, każdy z trojga dostałby spadek w wysokości 1/3 masy spadkowej. Ostatnią wolą denata było jednak przekazanie majątku w ręce żony. W takiej sytuacji dzieci mogą dochodzić od matki zachowku w wysokości 1/3 ich udziału w masie spadkowej, który wynosi wspomniane powyżej 1/3. Oczywiście w praktyce, jeśli rodzina jest w stanie się porozumieć, zachowek realizowany jest raczej poprzez powołanie do spadkobrania. Niemniej zdarzają się sytuacje, gdy rodzina zwaśniona przez lata, domaga się podziału majątku już dziś. 

Sytuacja 2

Zmarły pozostawia po sobie żonę i troje dzieci, a cały swój majątek zapisuje koleżance z pracy. W takiej sytuacji każdy z wymienionych wyżej członków rodziny może wnosić o zachowek w wysokości ¼ udziału w swojej części masy spadkowej, która przekazana została osobie trzeciej, zgodnie z wolą zmarłego.

Prawo spadkowe to materia, w której toczące się procesy bywają bardzo wyczerpujące dla obu ich stron. Rodzina, która dopiero co pożegnała zmarłego nierzadko musi spotkać się w sądzie by dochodzić należnych im praw. Z drugiej strony, zachowek gwarantuje bliskim członkom rodziny zmarłego udział w pozostawionym przez niego na tym świecie majątku, nawet jeśli w ostatnich dniach swojego życia zdecydował on przekazać go w ręce kogo innego.

artykuł partnera serwisu