Segregujemy odpady – co dalej z nimi się dzieje?

Do niedawna po prostu wyrzucaliśmy śmieci, nie zastanawiając się, jakie są ich dalsze losy. Obecnie, po nowelizacji i wejściu w życie ustawy o odpadach (Dz.U. z 2020 r. poz. 150) oraz niektórych innych ustaw, obowiązek segregacji śmieci uległ istotnym zmianom, choć w dalszym ciągu nie do końca orientujemy się, co się z nimi dzieje po tym, jak opuszczą naszą posesję. Tymczasem nowe przepisy wprowadziły selektywną zbiórkę odpadów od początku, czyli już na poziomie mieszkańców.

Czym jest gospodarka odpadami

Gospodarka odpadami to zbiór określonych działań, polegających na racjonalnym zbieraniu, przewozie, recyklingu i utylizacji według następujących zasad:

• Maksymalne zapobieganie generowaniu odpadów
• Ograniczanie (w miarę możliwości) ilości śmieci
• Maksymalne ograniczanie wpływu śmieci na środowisko naturalne
• Recykling (odzysk) zgodny z kanonami ekologii
• Ekologiczna utylizacja odpadów nieprzetwarzalnych.

Zgodnie z powyższymi zasadami gospodarka odpadami zaczyna się już w naszych domach. Aby jednak była ona od początku prawidłowa i skuteczna, powinniśmy wiedzieć, jak segregować śmieci i jak postępować z różnymi ich rodzajami, w tym np. zużytym sprzętem AGD i RTV bądź odpadami budowlanymi, wiedzieć, na czym polega recykling i jak się on odbywa, a także wiedzieć, jakie mamy obowiązki i prawa w kwestii odpadów komunalnych i jakie ma obowiązki gmina w tym zakresie.

Zapobieganie powstawaniu odpadów i ograniczanie ich ilości

Przykładów można przytaczać bardzo wiele. Najprostszy to stosowanie opakowań wielokrotnego użytku (np. na kosmetyki i środki czystości – kupujemy je w woreczkach foliowych i przelewamy do szklanych butelek. W szklanych opakowaniach kupujemy też mleko i jego przetwory, a następnie butelki podczas segregacji wrzucamy do pojemnika na szkło. Zamiast kupować jednorazowe baterie, możemy nabyć akumulatory i ładowarkę; nie tylko nie będziemy generować śmieci w postaci zużytych baterii, ale dodatkowo zakup dość szybko nam się zwróci. Możemy też, zamiast kupować papierowe wydania prasy, korzystać z prenumeraty internetowej.

Warto śledzić w sieci informacje na temat gospodarki odpadami, kampanie edukacyjne poszerzające świadomość ekologiczną i znajomość zasad recyklingu. Dzięki temu będziemy wiedzieć, jak segregować śmieci i jak sprawić, aby było ich jak najmniej w naszym gospodarstwie domowym.

Recykling i utylizacja jako czynniki ochrony środowiska

Najogólniej recykling polega na przetwarzaniu odpadów na substancje, materiały lub produkty do ponownego wykorzystania. Najpowszechniej znanym recyklingiem, praktykowanym od wielu lat, jest produkcja papieru z makulatury i resztek materiałów tekstylnych. Po odbarwieniu i rozdrobnieniu, a następnie poddaniu obróbce termicznej i chemicznej, otrzymuje się nowy papier o szerokim zastosowaniu, w zależności od technologii.

Tworzywa sztuczne (plastiki) przetwarzane są na różnego rodzaju pojemniki, skrzynki do kwiatów, meble ogrodowe, sztućce jednorazowe, uchwyty. Metale przetapia się i przeznacza do produkcji nowych wyrobów. Zużyte opakowania szklane transportowane są do hut szkła, gdzie są dokładnie myte i czyszczone, a następnie przetapiane i służą do wyrobu różnych akcesoriów (w tym nowych opakowań) ze szkła.

Odpady biodegradowalne są utylizowane. Utylizacja jest w zasadzie procesem niszczącym, ale można ten proces wykorzystać jako produkcję energii. Na świecie od początku XX wieku, w tym w Polsce (w Anglii jeszcze w wieku XIX) zaczęły funkcjonować spalarnie odpadów, a piece w tych spalarniach np. ogrzewają wodę, która z kolei ogrzewa okoliczne domy. Można zatem bez przesady stwierdzić, że śmieci biodegradowalne stanowią cenny surowiec energetyczny.

Segregacja, odpady niebezpieczne

Recykling i utylizacja muszą być poprzedzone prawidłową segregacją, której dokładny sposób ustalany jest w Urzędzie Gminy, w której mieszkamy. Niemniej, istnieją przepisy ogólne, obowiązujące wszędzie, a podstawą jest rozdzielenie śmieci na przetwarzalne i nieprzetwarzalne. Niektóre gminy poprzestają na tym podziale, inne stosują segregację szczegółową: papier, szkło, tworzywa sztuczne, metale i odpady biodegradowalne. W Urzędzie Gminy można się zapoznać z instrukcją, jakie odpady wrzucać, a jakich nie wrzucać do poszczególnych pojemników. Instrukcje takie dostępne są również na stronach internetowych gmin.

Do odpadów niebezpiecznych, nieobjętych powyższą klasyfikacją, zalicza się zużyte urządzenia i akcesoria elektryczne, świetlówki, sprzęt AGD i RTV, a także przeterminowane leki i chemię domową. Nie wolno ich wyrzucać do ogólnych pojemników na odpady zmieszane. Można je oddać w specjalnie wyznaczonych punktach zbiórki w sklepach bądź aptekach. Ponadto w każdej gminie znajduje się punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK), gdzie można zostawić również resztki chemii domowej, w tym środki żrące (np. udrażniacze rur kanalizacyjnych).

Odpady budowlane

Odpady budowlane również podlegają segregacji na następujące kategorie:

• Gruz
• Drewniane
• Metalowe
• Papierowe i kartonowe
• Foliowe i plastikowe
• Wiadra PP.

Firmy utylizacyjne dysponują kontenerami na powyższe kategorie odpadów. Można je wypożyczyć na określony czas. Z praktyki wynika, że na ogół użytkownicy poprzestają na wypożyczeniu kontenera na gruz, którego powstaje zawsze najwięcej podczas budowy i remontu. Wywóz gruzu przez wyspecjalizowaną firmę daje gwarancję, że zostanie on zagospodarowany właściwie i zgodnie z przepisami. Wywóz odpadów pozostałych zależy od ich ilości i gabarytów.

Wiele firm podstawia jednak kontenery pod zmieszane odpady budowlane, które po wywiezieniu są segregowane przez specjalistów. Gruz podlega przesianiu i sortowaniu, podczas którego zostają oddzielone odpady metalowe, plastikowe, itp., następnie jest rozdrabniany (kruszony) i staje się recyklingowanym materiałem budowlanym. Pozostałe po sortowaniu odpady zagospodarowywane są odpowiednio.

Właściwa gospodarka odpadami w naszych gospodarstwach jest ze wszech miar korzystna – nie tylko dla środowiska, ale i dla zdrowia nas wszystkich. Na szczęście coraz większa część społeczeństwa jest tego świadoma.

foto: Freepik

ogłoszenie