Budżet emeryta i rencisty – jak mądrze gospodarować pieniędzmi?

W polskich warunkach często efektywne gospodarowanie domowym budżetem w przypadku emeryta lub rencisty to prawdziwa gimnastyka intelektualna. Problem dotyczy głównie wysokości świadczeń. Nierzadko niewielka emerytura musi starczyć na opłacenie rachunków, lekarstwa i na prezenty dla wnuczków. Jak to wszystko pogodzić?

Sytuacja polskiego emeryta na tle innych seniorów w Unii Europejskiej nie jest zbyt dobra. Eurostat wyliczył, że w naszym kraju starsze osoby otrzymują emerytury w wysokości zaledwie 32% średniej dla wspólnoty europejskiej, co oznacza, że te świadczenia są jednymi z najniższych w Unii Europejskiej. Kobieta na emeryturze otrzymuje w Polsce średnio 358 euro, a mężczyzna – 474 euro. Zdecydowanie daleko nam do lidera, czyli Luksemburgu, gdzie panie na emeryturze otrzymują co miesiąc 2207 euro, a panowie – aż 4017 euro. Nic dziwnego, że polscy emeryci coraz częściej popadają w długi. Jak wynika z danych Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor, na koniec 2016 roku zaległości w płaceniu zobowiązań seniorów w Polsce niemal podwoiły się w stosunku do 2015 roku. Przeciętny dług starszej osoby wynosił około 13,8 tys. zł. Odsetek seniorów, którzy popadli w długi wzrósł o 1% w ujęciu rocznym. Najwięcej, bo 16%, seniorów ma problem z terminowym spłacaniem kredytów i pożyczek, a 12% ma zaległości w regulowaniu rachunków za energię elektryczną i czynsz (źródło:). Nic dziwnego, że emeryt lub rencista musi wykazać się wyjątkową pomysłowością, aby mądrze gospodarować swoim domowym budżetem i uniknąć kłopotów finansowych. Jakie działania warto podjąć? Oto kilka propozycji.

Zrób listę wydatków

Bezpieczny budżet domowy to taki, któremu można zapewnić względną równowagę pomiędzy tym, co się zarabia lub otrzymuje w ramach świadczeń emerytalnych a wydatkami, które co miesiąc się pojawiają. Emeryt lub rencista powinien zrobić dokładną listę, umieszczając tam zarówno pozycje stałe (np. rachunki za czynsz, energię elektryczną, lekarstwa), jak i zmienne, które pojawiają się od czasu do czasu. Od razu będzie można sprawdzić, co pochłania najwięcej środków z emerytury lub renty i czy można to jakoś ograniczyć. Oczywiście w przypadku stałych wydatków będzie trudno o jakąś optymalizację, ale nie jest to niemożliwe, o czym napiszemy dokładniej w dalszej części artykułu.

Największe pole manewru jest zawsze w przypadku zmiennych wydatków. Nie chodzi jednak o to, aby od razu rezygnować ze wszystkich przyjemności czy z hobby. Być może niektóre wydatki można tak zaplanować, aby nie pokrywały się z innymi lub wydawać określone kwoty na wybrane cele rzadziej, na przykład raz na dwa miesiące zamiast co miesiąc. Przy okazji przygotowana lista również pokaże, które wydatki są zupełnie zbędne i można z nich zrezygnować.

Odkładaj nawet drobne kwoty

Wspomnieliśmy na początku, że emerytury polskich seniorów są bardzo niskie w porównaniu ze świadczeniami w innych państwach Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że nie można z nich odkładać chociaż małych sum. Badania przeprowadzone przez TNS Polska pokazuje, że 35% Polaków odkłada miesięcznie kwotę do 100 zł, a tylko 6% oszczędza co miesiąc ponad 500 zł. Warto od razu zauważyć, że 67% z grupy oszczędzających wybiera jako formę oszczędzania konto osobiste, co jednak nie jest zbyt efektywnym rozwiązaniem ze względu na bardzo niskie lub nawet zerowe oprocentowanie takich rachunków. Największą jednak barierą ciągle jest to, żeby w ogóle zacząć oszczędzać. Wielu Polaków jest do tego nastawionych sceptycznie, również seniorzy. 14% z nich jest przekonanych, że w ich wieku nie trzeba już oszczędzać (źródło: https://bankomania.pkobp.pl/media_files/7b5faeeb-57e8-42f3-b352-3cc5e2f54352.pdf). Nic bardziej mylnego. Dobrze jest mieć odłożone nawet małe kwoty, które mogą być nieocenione w przypadku nieprzewidzianych wydatków.

Pożyczaj, ale mądrze

Margaret Thatcher, najsłynniejsza brytyjska premier, często powtarzała: nie wydawaj więcej, niż zarabiasz! Niestety, czasami zdarzają się sytuacje, gdy konieczne jest odejście od tej reguły. Przykładem może być nagła awaria sprzętu AGD lub konieczny remont mieszkania. Gdy emeryt lub rencista nie miał żadnej poduszki finansowej i nie odkładał żadnych kwot na „czarną godzinę”, nie pozostaje mu nic innego, jak pożyczka.

- Seniorzy wcale nie muszą bać się pożyczania pieniędzy, również na rynku pozabankowym. Ważne, aby zadłużali się rozsądnie – podkreśla przedstawiciel Ferratum Bank. – Oferty firm pożyczkowych sprawdzają się nie tylko w przypadku drobnych kwot, tzw. chwilówek, ale także, gdy potrzebna jest większa suma. Wtedy lepiej zaciągnąć pożyczkę ratalną – radzi specjalista Ferratum Bank.

Przy korzystaniu z pożyczek warto wziąć pod uwagę wysokość emerytury i dobrać do niej taką wysokość raty, która nie nadwyręży za bardzo budżetu seniora. Jak opisuje to na swoim blogu Ferratum Bank, pożyczając 1000 zł na 6 miesięcy, rata wyniesie 237,41 zł, natomiast przy 2000 zł na 12 miesięcy - 267,84 zł miesięcznie. Opcji jest naprawdę dużo (źródło: https://www.ferratum.pl/blog/2017/04/21/bezpieczna-pozyczka-dla-rencisty-i-emeryta).

Obniż rachunki

Na koniec warto jeszcze kilka słów wspomnieć o obniżaniu rachunków. Chodzi tutaj przede wszystkim o stałe wydatki, które emeryt musi co miesiąc ponosić. Warto zapytać lekarza, czy może polecić tańsze zamienniki leków. Nie mogą to być jednak specyfiki o niższej skuteczności. Inny obszar, w którym możemy szukać oszczędności to energia elektryczna. Nie chodzi oczywiście o to, aby z niej nie korzystać. Warto sprawdzić różne oferty sprzedawców prądu i porównać je z aktualnie posiadana umową. Może okazać się, że emeryt znajdzie tańszego dostawcę i tym samym będzie mógł obniżyć wydatki. To coraz popularniejszy sposób optymalizacji rachunków za prąd. Warto dodać, że od 2007 roku, czyli od liberalizacji rynku energetycznego w Polsce, sprzedawcę energii elektrycznej zmieniło już ponad 485 tys. gospodarstw domowych i ta liczba ciągle rośnie (źródło: https://www.ure.gov.pl/pl/wskazniki-dane-i-anali/zmiana-sprzedawcy-moni/4776,Zmianasprzedawcymonitoring.html).

To oczywiście tylko kilka propozycji, w jaki sposób można efektywnie gospodarować emeryturą w domowym budżecie. Bez względu jednak na podjęte działania, senior zawsze powinien być ostrożny w podejmowaniu decyzji. Dotyczy to zarówno ograniczania wydatków, jak i zaciągania pożyczek. Lepiej zapytać o coś dwa razy, niż potem żałować.

artykuł partnera serwisu