W jaki sposób następuje uznanie orzeczeń sądów państw obcych lub rozstrzygnięć innych organów państw

    Czasami zdarza się, że wyrok w sprawie cywilnej np. rozwodowej zapadnie za granicą Polski np. w USA czy Kanadzie. Aby orzeczenie takie nadawało się do wykonania w naszym państwie, musi być najpierw uznane przez nasz sąd. Orzeczenia sądów państw obcych wydane w sprawach cywilnych podlegają z mocy prawa uznaniu tj. automatycznie, jeżeli są spełnione określone przesłanki:
1) orzeczenie to jest prawomocne w państwie, w którym zostało wydane (to znaczy, że orzeczenie to jest ostateczne i nie przysługuje od niego środek odwoławczy), 
2) orzeczenie to nie zapadło w sprawie należącej do wyłącznej właściwości sądów polskich,
3) pozwanemu (drugiej stronie postępowania), który nie wdał się w spór co do istoty sprawy, doręczono należycie i w czasie umożliwiającym podjęcie obrony pisma wszczynającego postępowanie,
4) strona w toku postępowania miała możność obrony,
5) sprawa o to samo roszczenie (świadczenie) między tymi samymi stronami nie zawisła w Rzeczypospolitej Polskiej wcześniej niż przed sądem państwa obcego,
6) orzeczenie to nie jest sprzeczne z wcześniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sądu polskiego albo wcześniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sądu państwa obcego, spełniającym przesłanki jego uznania w Rzeczypospolitej Polskiej, zapadłymi w sprawie o to samo roszczenie miedzy tymi samymi stronami,
7) uznanie nie byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
    W celu uznania orzeczenia sądu państwa obcego osoba zainteresowana jest obowiązana przedstawić:
1) urzędowy odpis orzeczenia,
2) dokument stwierdzający, że orzeczenie jest prawomocne, chyba że prawomocność wynika z samej jego treści,
3) uwierzytelniony przekład na język polski dokumentów wymienionych wyżej
    Gdyby się ponadto okazało, że orzeczenie zostało wydane w postępowaniu, w którym pozwany nie wdał się w spór co do istoty sprawy, należy ponadto przedstawić dokument stwierdzający, że pismo wszczynające postępowanie zostało mu doręczone.
    Powstaje zatem pytanie, kto może wystąpić do sądu z wnioskiem o ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego podlega albo nie podlega uznaniu. Zgodnie z przepisami może to uczynić każdy, kto ma w tym interes prawny, a więc osoba, która potrzebuje takiego rozstrzygnięcia ze względu na jej obecne prawa lub obowiązki. Do wniosku o ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego podlega uznaniu, osoba taka dołącza ww. dokumenty, a do wniosku o ustalenie, że orzeczenie nie podlega uznaniu, urzędowy odpis orzeczenia wraz z jego uwierzytelnionym przekładem na język polski.
    Gdzie należy złożyć taki wniosek?
    Ww. wniosek należy złożyć do sądu okręgowego, który byłby miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy rozstrzygniętej orzeczeniem sądu państwa obcego lub w którego okręgu znajduje się miejscowo właściwy sąd rejonowy, a w braku tej podstawy – Sąd Okręgowy w Warszawie. Na przykład: jeżeli sprawa dotyczy uznania wyroku rozwodowego orzeczonego przez sąd państwa obcego – właściwy do rozpoznania wniosku będzie sąd okręgowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania małżonków. 
    Kiedy orzeczenia sądów państw obcych lub rozstrzygnięć innych organów państw obcych stają się wykonalne?
    Orzeczenia sądów państw obcych w sprawach cywilnych, nadające się do wykonania w drodze egzekucji , stają się tytułami wykonawczymi po stwierdzeniu ich wykonalności przez sąd polski.  Stwierdzenie wykonalności następuje wówczas, gdy są spełnione następujące warunki:
Orzeczenie jest wykonalne w państwie, z którego pochodzi,
Są spełnione przesłanki, o których mowa na wstępie (pkt 1-7)
Stwierdzenie wykonalności następuje na wniosek wierzyciela przez nadanie orzeczeniu sądu państwa obcego klauzuli wykonalności.
                                   
Tomasz Wilicki   
Radca prawny

Niniejszym informuję o świadczonej pomocy prawnej
w formie Kancelarii Radcy Prawnego
przy ul. Szkolnej 2/1 w Szczecinku
tel. 604366041