Trybunał o zmianie granic gmin – pomogą Szczecinkowi, czy zaszkodzą?

Przepisy dotyczące zmiany granic gmin i powiatów są niezgodne z ustawą zasadniczą – uważa część samorządów. W środę, 8 kwietnia, w tej sprawie wypowie się Trybunał Konstytucyjny.
    Co prawda, sprawiedliwi debatować będą nad wnioskami gmin i powiatów z województw podkarpackiego i kujawsko pomorskiego, ale wiadomo już, że wyrok może mieć kapitalne znaczenie dla dążeń Szczecinka do rozszerzenia swoich granic i włączenia w nie części sołectwa Trzesieka i Świątek.
    O co chodzi? Zgodnie z przepisami ustaw o samorządzie gminnym i samorządzie powiatowym, zmiany granic gmin i powiatów mają być dokonywane w taki sposób, żeby zapewnić jednostkom samorządu terytorium możliwie jednorodne (układ osadniczy i przestrzenny) z uwzględnieniem więzi społecznych, gospodarczych i kulturowych. Zdaniem wnioskodawców są to kryteria nieostre. 
    Jak przekonują gminy, które wnosiły sprawę do Trybunału, ustawodawca powinien tak formułować przepisy, aby dawały podstawę do względnie jednolitego rozumienia i stosowania. Obecne regulacje, włącznie z przepisami wykonawczymi, powodują, że uruchomienie procedury zmiany granic jest bardzo łatwe, natomiast sama procedura - sprzeczna z zasadą praworządności. 
    Najczęściej jedynym uzasadnieniem zmiany granic jest chęć dużej gminy do zaanektowania części terytorium i majątku gminy sąsiadującej. Niejasne kryteria oraz brak wyraźnego określenia poszczególnych etapów procedury są sprzeczne z zasadami legalności oraz proporcjonalności.
    Ponadto, zdaniem wnioskodawców jednostka, której kosztem ma dokonać się poszerzenie obszaru administracyjnego jednostki wnioskującej jest tylko biernym uczestnikiem postępowania, a jej rola sprowadza się do wyrażenia opinii w sprawie. Opinia ta jest niewiążąca, nie trzeba jej rozpatrywać merytorycznie.
    Kwestionowane przepisy nie przewidują też drogi sądowej dla ochrony statusu społeczności lokalnej. Na żadnym etapie postępowania jednostka samorządu terytorialnego, której ma zostać odebrana część terytorium nie ma możliwości przedstawienia swoich argumentów i racji przeciwko zmianom proponowanym przez jednostkę - inicjatora.
    Wątpliwość samorządowców budzi również całkowita swoboda Rady Ministrów przy decyzjach w sprawie zmian granic. 
    Zdaniem wnioskodawców przepisy ustaw o samorządzie gminnym i powiatowym, w zakresie w jakim dotyczą procedury zmiany granic wykazują szereg naruszeń konstytucji. Stanowią wypaczenie samej istoty samorządu terytorialnego. Rozprawa przed Trybunałem Konstytucyjnym odbędzie się 8 kwietnia o godzinie 9.30.

(mg)

Źródło: www.samorzad.pap.com.pl