Pozwą Kronospan za wyrok (aktualizacja - list otwarty Kronospanu)

W poniedziałek (28 kwietnia) odbyła się już kolejna konferencja prasowa (poprzednia była w marcu) Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych Terra z udziałem mec. Filipa Sztukiela. Tym razem dotyczyła ona egzekucji wyroku wydanego przez Sądu Okręgowy w Koszalinie, a także zapowiedzi ekologów o przygotowywanych przez nich nowych pozwach sądowych. 

Proces

Przypomnijmy. Cztery lata temu siedmiu mieszkańców Szczecinka Alicja i Marian Bolechowscy, Anna Pawlak, Jadwiga Olszewska, Józef Słupek, Krzysztof Sobczyk i Zbigniew Zdanowicz wytoczyło Kronospanowi proces w sprawie zaniechania immisji pyłów i odorów. Zdaniem skarżących, uciążliwości te powodują ograniczenia w swobodnym korzystaniu z ich nieruchomości. 16 lipca ubiegłego roku Sąd Rejonowy w Szczecinku nakazał Kronospanowi zaniechanie emisji odorów oraz pyłków drewna z emitorów względnie poprzez zainstalowanie na emitorach urządzeń zapobiegających przedostawaniu się tych substancji do nieruchomości powodów.

 Od wyroku odwołał się Kronsopan, zarzucając sądowi pierwszej instancji szereg nieprawidłowości. Sąd Okręgowy w Koszalinie apelację w całości oddalił. Wyrok stał się prawomocny.

My ten wyrok wyegzekwujemy

- W ostatnim czasie mamy bardzo dużo telefonów dotyczących sytuacji związanej z zanieczyszczeniem powietrza, szczególnie przy wschodniej cyrkulacji. Nic się nie zmieniło. Dziwi nas postępowanie zakładu. Pan mecenas zwrócił się z pismem do Kronospanu z prośbą o zajęcie stanowiska i ewentualne określenie dalszych działań. Odpowiedź zakładu była więcej niż lekceważąca. Zakład nie przejmuje się wyrokiem, uważają, że u nich dalej jest wszystko w porządku. W ten czy innym sposób my ten wyrok wyegzekwujemy – zapewniał podczas konferencji Krzysztof Sobczyk, jeden z siedmiu powodów i jednocześnie członek zarządu SIS Terra. - Nic się nie zmieniło. Po uruchomieniu nowego generatora jest wręcz jeszcze gorzej – duszący  dym, siwo, duszący zapach, pył na parapecie oraz unoszący się w powietrzu. 

– Nie chciałbym, aby później były o to pretensje do powodów. Jeśli sąd wyda nakaz zamknięcia pewnych instalacji i ciągów technologicznych, żeby nie miano pretensji do mieszkańców o to, że zamykają zakład. Nasza cierpliwość się skończyła.

Spółka twierdzi, że działa zgodnie z prawem

O kwestii związanej z wykonaniem wyroku sądowego mówił mec. Filip Sztukiel. - Zwróciliśmy się do Kronsopanu o wykonanie tego wyroku. Wyrok jest prawomocny, ostateczny i wykonalny. Uznaliśmy,  że Kronospanowi potrzebny był czas, aby się do wyroku dostosować. Wymagaliśmy od nich wskazania konkretnych rozwiązań technologicznych chroniących środowisko, jak również  zagwarantowania, że w rozsądnym czasie te rozwiązania zostaną zastosowane – mówił podczas swego wystąpienia mec. Sztukiel. 

 - Co więcej, przedstawiliśmy Kronospanowi takie rozwiązania, które funkcjonują w bliźniaczych zakładach koło Salzburga, których współwłaścicielem jest pan P. Kaindl.  Kronospan dysponował również opiniami naukowymi Politechniki Koszalińskiej i prof. Adama Grochowalskiego z Politechniki Krakowskiej. Wynikało z nich, że zastosowane technologie w zakładach są niewłaściwe. Ściśle rzecz biorąc - ich brak. Otrzymaliśmy odpowiedź od przedstawiciela zakładu. Wynika z niej, że wyrok nie będzie wykonywany. Spółka podkreśla, że działa zgodnie z prawem, mimo że wyrok wskazuje coś wręcz przeciwnego. Ze stanowiska firmy wynika, że nie jest zainteresowana zastosowaniem tych rozwiązań technologicznych, które funkcjonują w bliźniaczych przedsiębiorstwach w Austrii. Spółka też wskazuje, że w przyszłości widzi konieczność dokonania jakichś nakładów inwestycyjnych, ale jest to związane z wprowadzeniem w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady  Europy w 2010 w sprawie emisji przemysłowych. Nie jest to jednak coś, co rozwiąże nasz szczecinecki problem, do czego już przygotowuje się nasze społeczeństwo. Ta dyrektywa tego problemu nie rozwiąże – zaznaczył mec. F. Sztukiel. 

Cynizmem jest mówienie, że zmieni się powietrze

- Dlaczego? Dyrektywa nakłada na tego typu zakłady, obok już istniejących, dodatkowe obowiązki, które będą chroniły środowisko – kontynuował swoją wypowiedź mec. F. Sztukiel. - Są to więc rozwiązania, które zakładają, że już wcześniej zostały wprowadzone inne rozwiązania. Takimi rozwiązaniami, obowiązującymi w systemie prawnym zarówno w Polsce jak i innych krajach UE, jest konieczność zainstalowania tzw. spalarni odpadów. (Dotyczy to) sytuacji, gdy w tych urządzeniach spalane są pyły zawierające kleje. To są bardzo technologicznie zaawansowane urządzenia, które posiadają dla nas rzecz najważniejszą – urządzenia oczyszczające gazy odlotowe. 

 - Nowa dyrektywa nie nakłada więc obowiązku stosowania takich spalarni, ponieważ ten obowiązek już dawno istnieje. U nas prawo to nie jest stosowane. Doszło do absurdalnej sytuacji, w której umożliwiono zakładowi spalanie odpadów zawierających kleje bez stosowania urządzeń podczyszczających gazy odlotowe. W mojej ocenie cynizmem jest mówienie, że w przyszłości, za kilka lat, kiedy dyrektywa zostanie wprowadzona w życie, powietrze w Szczecinku się zmieni. Powietrze w Szczecinku się zmieni i będzie lepsze, o ile będziemy stosować obowiązujące prawo. 

Zdecydowali się na postępowanie egzekucyjne 

 - O tym, że Kronospan nie będzie wykonywał wyroku świadczy ostatnich parę tygodni. Z pewnością wszyscy to zaobserwowali – chodzi o immisję odorów i pyłów na znaczne tereny miasta jak i jego okolice. Te immisje dotknęły również powodów – mówił mec. F. Sztukiel. - W związku z tym zdecydowaliśmy się na wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie takie będzie się toczyło w trybie sądowym. Tu nie ma komornika. Prowadzi to sąd rejonowy i polegać to będzie na tym, że każdy z powodów będzie żądał albo nałożenia na zakład grzywny, albo jakiejś kwoty pieniężnej na jego rzecz. Kwoty te mogą być wymierzane kilkakrotnie. Łącznie nie mogą przekraczać 1 mln zł. W pierwszych dwóch etapach to maksymalne 10 tys. zł.

 Lekceważenie wyroku?

 - Czy mogę nazwać na czym lekceważenie polega? – pytaniem na pytanie dziennikarki z TVP odpowiadał mec. Sztukiel. - Ponieważ zakład funkcjonuje w sposób dotychczasowy, nie zaniechał immisji, jest ona kontynuowana w takim samym, a może nawet większym natężeniu. Jedynym rozwiązaniem jest albo zaprzestanie produkcji, albo przystąpienie do instalowania urządzeń, które te immisje powstrzymają.  

 - Ich zdaniem wyrok jest zbyt ogólny i oni nie wiedzą, jak go wykonać. Nie trzeba być prawnikiem, aby wiedzieć co znaczy słowo „zaniechać”. (…) - Tu można używać bardzo mocnych słów. Skoro Kronospan nie wykonuje wyroku, są podstawy do wszczęcia egzekucji. 

Pomogą

Przewodnicząca SIS Terra Joanna Pawłowicz zauważyła, że wygrana sprawa sądowa przyczyniła się do zwiększonej aktywności mieszkańców Szczecinka. - Mieszkańcy są zdecydowani domagać się od Kronospanu odszkodowań za utratę zdrowia i pogorszenie warunków ich życia. Na dzisiaj jest to już ponad 200 osób. Dlatego zwracamy się do mieszkańców naszego miasta, którzy uważają, że mają problemy zdrowotne związane z zanieczyszczeniem powietrza - dotyczy to chorób nowotworowych, górnych dróg oddechowych, alergii, astmy i innych chorób. Zwracamy się do tych, którzy doznają uciążliwości w postaci reakcji alergicznych, czyli pieczenie, łzawienie oczu, ból gardła, kaszel w kontakcie z gryzącym i duszącym dymem. Zwracamy się do tych osób, które obawiają się o swoje zdrowia. Mają ograniczoną swobodę z korzystania ze swoich mieszkań i terenów realokacyjnych na terenie naszego miasta, lub z tego powodu wyjechały z lub chcą go opuścić. Tym osobom, które się do nas zgłoszą, udzielimy pomocy finansowej i prawnej w dochodzeniu odszkodowań. Pomożemy w ustaleniu osób i podmiotów odpowiedzialnych za tę sytuację. Pan mecenas jest w trakcie przygotowywania pozwu zbiorowego. Proszę się nie obawiać. Nasze działania są najbardziej bezpieczne. Myślę, że w niedługiej przyszłości będą również skuteczne. 

Przekonał ich wyrok sądu

- W związku ze stanem środowiska w mieście osoby te będą żądać odszkodowań – uzupełnił wypowiedź przewodniczącej mec. F. Sztukiel. – Część osób, z którymi już miałem kontakt, żyło w przeświadczeniu, że w naszym mieście do tej pory ze środowiskiem wszystko było w porządku. Dużą rolę w zapewnieniu tego, że tak jest odegrały władze lokalne, które zapewniały, że to tylko śmierdzi, że to nikomu nie szkodzi. A poza tym wszystko jest zgodnie z prawem. Wyrok SR, który został utrzymany przez SO, ich przekonał. Jest to pierwsze prawomocne orzeczenie, które stwierdza, że działalność zakładów Kronosopan nie jest zgodna z prawem. (Padł) mit prawidłowości funkcjonowania zakładów. Wykazaliśmy, że  gdzieś w Europie Zachodniej funkcjonują niemalże identyczne zakłady, które jeśli chodzi o ochronę środowiska są całkowicie odmienne. 

Zgodnie z prawem

Na nasze pytanie dotyczące terminów wykonania wyroku sądowego, a także zarzutów SIS Terra odpowiedziała rzecznik Kronospanu Sylwia Pawlina. Odpowiedzią jest fragment listu do mec. Filipa Sztukiela, który - jak to określiła w swojej korespondencji pani rzecznik - jest jednocześnie oficjalnym stanowiskiem firmy.  

Na wstępie należy podkreślić, że zakłady Kronospan działają zgodnie z prawem, posiadają wszystkie wymagane pozwolenia oraz prawomocne decyzje i przestrzegają norm emisyjnych, co potwierdzają wyniki badań Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska oraz niezależnych laboratoriów. Niezależnie od toczącej się przez 4 lata sprawy sądowej zakłady Kronospan na bieżąco inwestowały w instalacje i nowoczesne urządzenia mające na celu minimalizowanie oddziaływania na środowisko.

Odnośnie planowanych inwestycji w zakresie ochrony środowiska, niezależnie od wyroku sądowego, a przede wszystkim z uwagi na planowaną w 2015 roku zmianę przepisów prawa unijnego i krajowego, Kronospan już teraz pracuje nad dostosowaniem swoich urządzeń ochrony środowiska do nowych, bardziej rygorystycznych norm emisyjnych. Tak jak postępuje się w przypadku wszystkich dużych inwestycji, w tym celu przede wszystkim, przeprowadziliśmy już dokładne analizy wstępnych wytycznych. Również w ramach przygotowań zamontowaliśmy już elektrofiltry. Z dodatkowymi działaniami inwestycyjnymi czekamy na konkretne wskazówki i wytyczne od Komisji Europejskiej. 

Rzecznik Sylwia Pawlina: - Jednoczenie informuję, że zakłady Kronospan zamierzają złożyć skargę kasacyjną od wyroku. (zet)

Aktualizacja:List otwarty Kronospanu do mieszkańców

Szanowni Państwo, Drodzy Mieszkańcy, 

Podczas poniedziałkowej konferencji SIS Terry padło wiele nieprawdziwych i kłamliwych tez. A na kłamstwie i oskarżaniu nigdy nie zbudowano wspólnej, dobrej przyszłości. Pozwolę sobie przytoczyć parę punktów potwierdzających nieprawdziwość twierdzeń SIS Terry. 

Przede wszystkim jest mi niezmiernie przykro, że powodowie nie komunikują się  bezpośrednio z nami, a jedynie za pośrednictwem mediów. Mecenas Sztukiel powiedział, że korespondencja pomiędzy zakładem a powodami urwała się, niestety nie dodał, że to oni zakończyli korespondencję. Mecenas Sztukiel podczas konferencji, nie potrafił konkretnie określić dlaczego uważa, że odpowiedź Kronospan na pismo powodów była lekceważąca, oraz nie przedstawił żadnego dowodu na to, że stwierdziliśmy w nim, że wyroku nie wykonamy. Wręcz przeciwnie. W piśmie do Mecenasa, napisaliśmy, że wdrożenie odpowiednich urządzeń nastąpi w rozsądnym terminie, przede wszystkim zgodnie z wytycznymi sądu na podstawie pisemnego uzasadnienia wyroku jak również i  Komisji Europejskiej oraz wymogami formalno-prawnymi. Pismo z naszej strony zostało wysłane przez reprezentującą nas kancelarię prawną, co już potwierdza powagę tego pisma. W piśmie odnieśliśmy się również do wszystkich wskazanych przez Mecenasa Sztukiela punktów i zapewniliśmy, że wdrożymy odpowiednie urządzenia. 

Podczas konferencji zarzucono nam, że nie działamy zgodnie z prawem, że nie mamy odpowiednich decyzji środowiskowych. Otóż, Terra znowu wprowadza Państwa w błąd. 21 lutego 2014 r. uprawomocniła się decyzja Ministerstwa Środowiska odnośnie posiadanych przez zakład Kronospan Szczecinek sp. z o.o. pozwoleń na emisje gazów i pyłów do powietrza z prowadzonej działalności. Ministerstwo Środowiska wydało decyzję, w której stwierdza się ważność posiadanego przez zakład pozwolenia, kończąc tym samym postępowanie w sprawie ważności posiadanego przez spółkę Kronospan Szczecinek Sp. z o.o. pozwolenia na emisję gazów i pyłów. Dla przypomnienia Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Terra wnioskowało zarówno na szczeblu krajowym jak i unijnym o stwierdzenie nieważności pozwolenia Kronospan Szczecinek Sp. z o.o., co w praktyce oznacza zamknięcie podstawowych dla istnienia zakładu elementów ciągów technologicznych jak suszarnie i wytwornice ciepła technologicznego. Po dwóch latach spraw administracyjno-sądowych wywołanych z inicjatywy SIS Terra, Ministerstwo Środowiska wydało ostateczną decyzję, w której jednoznacznie stwierdza, że posiadane pozwolenia emisyjne są ważne. Od decyzji Ministerstwa Środowiska nie ma odwołania.   

Podczas konferencji padły bardzo populistyczne słowa. „- my ten wyrok wyegzekwujemy i nie chcę żeby były pretensje do powodów, że mieszkańcy zamykają zakład. Nie, to zakład sam się zamyka nie przestrzegając prawa.” 

To nie SIS Terra stanowi prawo. I oby dla mieszkańców nie miała ona wpływu na politykę lokalną, aby nie powtórzył się w Szczecinku scenariusz z Detroit. Miasta które po opuszczeniu go przez przemysł ogłosiło bankructwo i zanotowało znaczący wzrost bezrobocia i drastyczny wzrost przestępczości.  Powtórzę raz jeszcze – zakłady Kronospan działają zgodnie z prawem polskim i do niego dostosowują swoje rozwiązania technologiczne. Wprowadzana dyrektywa Unijna, wbrew temu co twierdzi SIS Terra będzie nakładała bardziej rygorystyczne warunki emisyjne i my do wdrożenia ich już się przygotowujemy. Warunki te będą dotyczyły wszystkich zakładów zajmujących się przerobem mechanicznym drewna w całej Europie, również i tych w Austrii. 

Sylwia Pawlina, rzecznik prasowy Kronospan