Na rzecz lokalnej społeczności

Rozmowa z Radosławem Wąsem, głównym specjalistą w Wydziale Funduszy Zewnętrznych, Współpracy i Rozwoju 
w Starostwie Powiatowym w Szczecinku na temat pozyskanych przez Powiat Szczecinecki środków pozabudżetowych 
i zrealizowanych inwestycji.

-Na przestrzeni kilku lat powiat szczecinecki zmienił się. Doinwestowane, wyremontowane  zostały m.in. drogi, budynki użyteczności publicznej, szpital, szkoły, transport zbiorowy. A wszystko dzięki dokładnie zaplanowanej strategii, konsekwencji, umiejętności pozyskiwania środków pozabudżetowych, zwłaszcza unijnych.

- Realizacja projektów współfinansowanych ze środków zewnętrznych to złożony proces. Na początku drogi zastanawialiśmy się, które inwestycje są dla nas priorytetowe, które powinny być zrealizowane w pierwszej kolejności, 
a których realizacja może jeszcze poczekać. Oszacowaliśmy nasze możliwości finansowe, ponieważ środki unijne stanowią zawsze tylko część, oczywiście mogąca stanowić nierzadko 85% wartości danego projektu (najczęściej jest to jednak dofinansowanie na poziomie 50-75%), ale pozostałą część środków finansowych przy ich realizacji należało wyłożyc ze środków własnych. Mogliśmy oczywiście posiłkować się przy ich realizacji środkami finansowymi pochodzącymi np. ze środków kredytu bankowego, ale musieliśmy pamiętać, że nasza zdolność finansowa do realizacji projektu będzie weryfikowana na etapie oceny naszego wniosku o dofinansowanie i może wpłynąć na wynik jego oceny. Należało też pamiętać, że inwestycje które chcieliśmy realizować musiały być zbieżne po pierwsze z celami i wskaźnikami zawartymi w dokumentach takich jak np. różnego rodzaju strategie, ale musiały też być zgodne z celami i wskaźnikami programów w ramach, których chcieliśmy uzyskać dofinansowanie naszego projektu. Takim najpopularniejszym źródłem pozyskiwania środków unijnych dla samorządów, przedsiębiorców, placówek edukacyjnych i innych podmiotów z terenu Województwa Zachodniopomorskiego był Regionalny Program Operacyjny WZ na lata 2007 – 2013. I to właśnie w ramach tego programu pozyskaliśmy środki na realizację przedsięwzięć infrastrukturalnych takich jak przebudowę dróg powiatowych w Szczecinku (ul. Wyszyńskiego i Jana Pawła II), zakup sprzętu medycznego i rozbudowę Szpitala w Szczecinku, na zakup pomocy dydaktycznych i sprzętu komputerowego, na rozbudowę Centrum Rehabilitacji SM w Bornem Sulinowie, na zastosowanie odnawialnych źródeł energii, zakup autobusów w PKS Szczecinek, a obecnie czekamy na ocenę projektu związanego 
z zakupem „mobilnego szpitala” (samochodu ratowniczego wraz z wyposażeniem) oraz zakupu wyposażenia do Regionalnego Centrum Edukacji Ekologicznej, które właśnie powstaje nad jeziorem Trzesiecko. Pozyskaliśmy również w latach ubiegłych środki na tzw. „działania miękkie” (dodatkowe zajęcia pozalekcyjne, praktyki zawodowe, doradztwo zawodowe, ale także zakup nowoczesnego sprzętu i pomocy dydaktycznych) w  ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, które zostały przeznaczone lub będą przeznaczone (część tych projektów jest 
w trakcie realizacji) na działania związane z podniesieniem poziomu kształcenia zawodowego w szkołach dla których samorząd Powiatu Szczecineckiego jest organem prowadzącym. Korzystaliśmy również ze środków unijnych przekazywanych beneficjentom w ramach programów operacyjnych realizowanych na szczeblu krajowym – należy w tym miejscu wspomnieć Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, w ramach którego zrealizowaliśmy dwa zadania – zakup dwóch nowoczesnych ambulansów dla Szpitala w Szczecinku oraz największy w województwie program termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej w ramach którego byliśmy liderem, a termomodernizacji poddane zostały 104 obiekty na terenie sześciu powiatów. Natomiast obecnie realizujemy projekt w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka zakładający walkę z tzw. „wykluczeniem cyfrowym” (zakup sprzętu komputerowego i dostęp do bezpłatnego Internetu oraz szkoleń komputerowych) na terenie Powiatu Szczecineckiego

W ramach środków krajowych samorząd Powiatu Szczecineckiego pozyskał dofinansowanie na realizację przebudowy i remontów dróg powiatowych w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych (Al. Niepodległości w Bornem Sulinowie, ul. Szczecińska 
w Szczecinku, droga Drzonowo – Stępień, droga w Sępolnie Małym), likwidację barier architektonicznych w poruszaniu się i komunikowaniu w ramach programu „Wyrównywania różnic między regionami” PFRON, wyposażenie nowowybudowanej części Szpitala w Szczecinku oraz inwestycje proekologiczne ze środków WFOŚiGW i NFOŚiGW (kolektory słoneczne w internatach ZS NR 1, ZS O. Langego i w Szpitalu w Szczecinku, budowa Regionalnego Centrum Edukacji Ekologicznej w Szczecinku, termomodernizacja budynków internatów szkół).

Realizujemy również projekt w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, który pozwoli na zamontowanie w roku bieżącym pomp ciepła w SOSW 
w Szczecinku i Komendzie Powiatowej PSP. 

Jak można się więc zorientować środki zewnętrzne mogły być przeznaczone na realizację projektów z bardzo różnych dziedzin, których wspólnym mianownikiem i zachętą do ich realizacji była poprawa warunków życia mieszkańców powiatu szczecineckiego. Jednak nie było to zadanie łatwe, ponieważ jeżeli już stwierdziliśmy, że realizacja naszych pomysłów jest zgodna z dokumentami programowymi musieliśmy poczekać na ogłoszenie konkursu, a następnie przygotować szereg dokumentów, które stanowiły załączniki do wniosku o dofinansowanie danego projektu (najważniejszym z nich było studium wykonalności) – 
w przypadku projektu termomodernizacyjnego 
w ramach POIiŚ było to kilkanaście segregatorów. Następnie złożony przez nas wniosek o dofinansowanie przechodził kilka etapów oceny i dopiero po kilku miesiącach już po podpisaniu umowy na dofinansowanie mogliśmy przystąpić do jego realizacji.  

Wielkość zainwestowanych środków i ilość zrealizowanych inwestycji mówią same za siebie. Jak duże kwoty udało się pozyskać z pozabudżetowych środków krajowych i zagranicznych oraz ile wyniosły ostatnio realizowane inwestycje?

- Wystarczy w tym miejscu wspomnieć ponad 5 mln dofinansowania na projekt termomodernizacyjny w ramach POIiŚ, 8 mln zł na przebudowę dróg w Szczecinku w ramach RPO oraz ok. 7 mln środków zewnętrznych na inwestycje w Szpitalu w Szczecinku.  Łącznie w ostatnich latach pozyskaliśmy około 31 milionów zł.

Każda inwestycja już na etapie planowania była przygotowywana z myślą o mieszkańcach powiatu. Jakie korzyści mogą czerpać mieszkańcy ze zrealizowanych przedsięwzięć?

- To jest przede wszystkim możliwość z korzystania 
z nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury drogowej – wystarczy tutaj wspomnieć tor przeszkód, w jaki po każdej zimie zmieniała się reprezentacyjna ulica miasta Szczecinek – ul. Kardynała S. Wyszyńskiego. Zmieniły się też ul. Szafera, Polna i Jana Pawła II. Zasadniczej poprawie uległy warunki pobytu i wyposażenie medyczne Szpitala w Szczecinku. 
A ponadto ze względu na przeprowadzenie kompleksowej termomodernizacji takich obiektów jak np. szkoły uzyskano ze względu na obniżenie rachunków za ogrzewanie znaczne oszczędności środków finansowych, które mogą zostać przeznaczone na realizację innych projektów podnoszących jakość bazy dydaktycznej.  Zlikwidowane zostały też liczne bariery architektoniczne i komunikacyjne, dzięki czemu osoby niepełnosprawne mają większy komfort dostępu m.in. do placówek publicznych.

Czy Powiat sprawnie wykorzystał dostępne środki unijne w budżetowaniu 2007-2013?

- Moim zdaniem tak, udało się przecież zrealizować kilka ważnych dla samorządu inwestycji, których realizacja bez dodatkowych środków zewnętrznych nie byłaby możliwa w ogóle, albo inwestycje te zostały zrealizowane 
w znacznie ograniczonym zakresie. A poza tym nauczyliśmy się skutecznie o te środki walczyć, również nawiązując współpracę z innymi podmiotami, co powinno nam pomóc w okresie 2014 – 2020, bo wszystko wskazuje na to, że taka formuła wspólnego sięgania po środki unijne będzie w tym okresie dodatkowo premiowana.

Edyta Wieleba - Matyśniak

Tekst zredagowany przez Starostwo Powiatowe w Szczecinku