Borne Sulinowo: To było w kwietniu 1992 roku

Osiemnaście lat temu w tajnej bazie Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej w Bornem Sulinowie odbyła się pierwsza i jednocześnie ostatnia konferencja prasowa z udziałem zagranicznych dziennikarzy. Miała ona związek z decyzją Prezydenta Borysa Jelcyna, dotyczącą powrotu krasnoarmiejców do ojczyzny, po wielu latach okupacji krajów tak zwanej radzieckiej strefy wpływów.
    W konferencji (11-12 kwietnia 1992r.) udział wzięli, ze strony Federacji Rosyjskiej dowódca PGWAR gen. płk Wiktor Dubynin, a z polskiej - pełnomocnik rządu ds. wyprowadzania JAR gen. bryg. Zdzisław Ostrowski.
    Pytań było sporo. - Nie potwierdzam, nie zaprzeczam – to odpowiedź generała Dubynina na pytanie naszych dziennikarzy czy stacjonuje na terenie Polski jednostki wyposażone w głowice jądrowe.
Dziś już wiadomo, że jedną z takich baz była Brzeźnica, położona między Bornem a Wałczem.
    Do historii przejdzie dzień 9 kwietnia 1991 roku. Został on, bowiem uznany za początek oficjalnego wycofywania wojsk radzieckich z Polski. Tego dnia z garnizonu Borne Sulinowo wyjechał dywizjon rakiet taktycznych R-300. Wyrzutnie były przystosowane do przenoszenia głowic jądrowych. Swych do niedawna towarzyszy broni żegnali m.in. żołnierze 48 batalionu łączności w Szczecinku. Oficjalna delegacja jednostki (40 żołnierzy), także 2 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej z jej dowódcą gen. bryg. Aleksandrem Topczakiem, uczestniczyła bowiem w tej uroczystości.
    Pół roku później ostatni eszelon z żołnierzami 6 Gwardyjskiej Witebsko - Nowogrodzkiej Dywizji Zmechanizowanej opuścił Borne Sulinowo. Garnizon do ewakuacji został przygotowany perfekcyjnie, a miasteczko wręcz pokazowo przekazano pułkownikowi Włodzimierzowi Warchalskiemu, dowódcy 41 pułku zmechanizowanego 12 DZ ze Szczecina. W odróżnieniu od poprzedników, nie po to by na pobliskim poligonie szykować się do wojny z Zachodem, lecz by zabezpieczyć miasto do czasu przekazania go władzom cywilnym. Nastąpiło to w kwietniu 1993 roku.
    Rosjanie „odwrót” z naszego regionu rozpoczęli pod koniec 1989 roku Białogard opuściła brygada desantowo – szturmowa, a Kołobrzeg - pułk lotnictwa myśliwskiego, na wyposażeniu, którego znajdowały się maszyny MIG-23, jedne z najnowocześniejszych ówcześnie w swojej klasie samoloty na świecie. Nieco później „towarzysze” ewakuowali się ze Świnoujścia, Szczecina, Kluczewa i Chojny.
    Północna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej w Polsce została utworzona w 1945 roku z wojsk 2 Frontu Białoruskiego. W Polsce przebywało po 1956 roku około 65 tys. czerwonoarmistów. Armia radziecka użytkowała ogółem 70 tys. ha różnych terenów. (sw)

Foto: archiwum jednostki radzieckiej w Borem Sulinowie.