Stary Szczecinek: Poczta

Odcinek ukazał się 5 czerwca w tygodniku Temat

Cztery lata temu szczecineckiej poczcie stuknęło dokładnie 300 lat. Obchodów nie było. Z pocztą jest tak, jak z koleją nie wiadomo, czy jeszcze istnieje. Rzecz jasna mowa o Poczcie Polskiej a nie mnożących się grzyby pod deszczu rożnego rodzaju „dostawców usług pocztowych”. Archiwalne zdjęcie pochodzi jeszcze sprzed przebudowy poczty w 1908 roku. W tym czasie miasto liczyło sobie ok. 11 tys. mieszkańców, a główna ulica, dzisiejsza Boh. Warszawy, a wtedy Königstraße (Królewska) w znacznej części składała się z zabudowy parterowej. Bodajże jedynym budynkiem (nie licząc poczty), który zachował się do dzisiaj z tamtego okresu, jest piętrowa kamieniczka stojąca przy bramie wjazdowej prowadzącej na pocztowe podwórze. Obecność fotografa wywołała jak widać olbrzymie zainteresowanie przechodniów. Daleko w perspektywie ulicy majaczy sylwetka ciągniętego przez konny zaprzęg omnibusa – protoplasty dzisiejszych miejskich autobusów. Pierwszy urząd pocztowy w Szczecinku został otwarty w 1710 roku. Najpewniej znajdował się w zupełnie innym miejscu niż dzisiejsza poczta nr 1. Budynek pocztowy w tym miejscu pojawił się w 1855 roku. To właśnie wtedy na urząd pocztowy klasy I zaadaptowano trzykondygnacyjną kamienicę przy Königstraße 36. Dodajmy, że przez pewien czas poczta pełniła również rolę stacji dyliżansów dowożących podróżnych do najbliższej stacji kolejowej w... Świdwinie, dlatego na jej zapleczu znajdowała się m.in. kuźnia, stajnia i wozownia. W 1889 roku stary budynek wyburzono zastępując go eklektyczną budowlą. Tego typu styl w architekturze rozpowszechnił się w całej Europie od połowy XIX wieku. Termin eklektyzm oznacza taki styl historyczny, jaki sobie życzył inwestor lub projektant. Ponieważ w Niemczech najbardziej popularny stał się pompatycznie prezentujący się gotyk, właśnie dlatego w tym stylu powstało najwięcej kościołów i innych gmachów użyteczności publicznej w tym m.in. dworców kolejowych, urzędów i szkół. To właśnie z tego okresu pochodzą takie gmachy jak ratusz (1853 r.), remiza strażacka (1892 r.), gmach sądu (1899 r.) czy d. starostwo powiatowe przy ul. 3 Maja (1902 r.). W takim też „urzędowym” stylu zbudowano szczecinecką pocztę – rzecz jasna znacznie mniej okazałą niż przykładowo w znacznie większym Koszalinie. W tym czasie Szczecinek liczył sobie niewiele więcej niż 8 tys. mieszkańców. Przyznajmy, że jak na tak małą mieścinę gmach był w miarę okazały. Poczta miała wprawdzie tak jak dzisiaj tylko dwie kondygnacje, tyle że jej elewacja z czerwonej cegły w tamtym czasie była rozrzeźbiona trzema ryzalitami zwieńczonymi trójkątnymi szczytami, a dach dekorowały lukarny z ładnie skomponowanymi daszkami. Co ważne, w tym czasie wejście od ulicy (widać to na archiwalnym zdjęciu) znajdowało się na prawym skraju budynku. W 1908 roku gmach został powiększony. To właśnie wtedy w miejscu parterowego domu (pierwszy po prawej) pojawiło się nowe skrzydło, tyle że już bez tak okazałego wystroju na dachu. Ostatnia, większa przebudowa nastąpiła w 1937 roku. To właśnie wtedy cały gmach łącznie z nowym skrzydłem uzyskał swój jednolity zachowany do dzisiaj wystrój elewacji. Dodam, że w tym czasie (rok budowy ok. 1926 r.) istniał już znacznie większy budynek poczty nr 3 przy pl. Poznańskim (Posenerplatz) – dz. Zesłańców Sybiru. Podczas przebudowy na poziomie dachu wyburzono malownicze facjatki, a na osi gmachu pojawiła się niewielka attyka. Na jej szczycie umieszczono logo poczty (niemieckiej). Dzisiaj w tym miejscu umocowana jest płyta z nieaktualnym już niestety znakiem Poczty Polskiej, w którym pocztową trąbkę zastąpiono teraz żółtym ślimakiem. Dodajmy, że w 2003 roku zgodnie z projektem art. Wiesława Adamskiego przebudowano wnętrze na parterze, dostosowując go do współczesnych wymagań. (jg)