Stare miasto: Jajczarnia i nie tylko

Sylwetka budynku jest raczej mało rozpoznawalna. Być może również i z tego powodu, że obiekt do ulicy stoi prostopadle. Zupełnie inaczej to samo miejsce prezentowało się przed stu laty. W tym czasie nie było jeszcze okolicznych domów mieszkalnych, a w ich miejscu rozciągały się pola i co najwyżej ogrody. Jesteśmy przy ul. J. Kochanowskiego. To mało znana uliczka, łącząca ul. Kamienną z ul. Armii Krajowej, na którą wjeżdża się lekko pod górkę. Budynek ten, bo ulicy w tym czasie jeszcze nie było, widnieje na szczegółowej mapie miasta sporządzonej w 1891 i z naniesionymi w 1903 roku poprawkami. Trudno powiedzieć, kiedy ulica mogła powstać, w każdym razie na początku XX wieku samochodowe warsztaty naprawcze, bo o nich mowa, znajdowały się już pod adresem - Düppellstraße 4. W tym czasie był to budynek licowany białą cegłą i okiennymi nadprożami zaakcentowanymi cegłą czerwoną. Dzisiaj ściany pokrywa tynk. Ponieważ część okien została zamurowana, na pierwszy rzut oka współczesny budynek, w którym znajduje się w tej chwili hurtownia drobiu, różni się dość znacznie od tego sprzed wieku. Przypomnijmy, że przez długi czas po wojnie był tu zakład jajczarski - wylęgarnia kurcząt znajdowała się w budynku przy ul. Armii Krajowej 56. Na początku XX wieku piętro samochodowego warsztatu naprawczego wynajmowane było przez gminę katolicką. To tutaj, zanim powołano kurację, znajdowała się tymczasowa siedziba punktu duszpasterskiego Kościoła rzymskokatolickiego. To właśnie tutaj, zanim w 1923 roku przy Klosterweg 23 (ul. Klasztorna) powstał kościół pw. Ducha Świętego, odprawiane były niedzielne msze św. Na terenie miasta katolików było niewielu. Mieszkańcy najczęściej kojarzyli ich z Polakami, stąd nieprzypadkowo po wybudowaniu nowej świątyni, przylgnęła do niej nazwa „polski kościół. Przykładowo w 1816 roku w mieście było 16 katolików, w 1890 r. - 188, w 1925 r. - 443, a 1939 roku - 710. Pierwszą jeszcze nieformalną opiekę duszpasterską pełnił ks. Horzin z Czarnego. Kurację powołano dopiero 1 października 1926 roku. O parafii mowy być nie mogło, ponieważ jej zażartym przeciwnikiem był landrat (starosta) szczecinecki. Latem w niedzielnych mszach udział brali także zatrudnieni na terenie powiatu polscy robotnicy sezonowi. Archiwalne zdjęcie pochodzi najprawdopodobniej jeszcze z początków XX wieku. W tym czasie główny dojazd do warsztatów prowadził od strony dz. ul. Armii Krajowej, a wtedy Forststraße (ul. Leśna). Brama znajdowała się na zapleczu do dzisiaj istniejącego, ale już mocno wrośniętego w ziemię domku jednorodzinnego pod szóstką.  (jg)