Kolejna reforma szkolnictwa, czyli eksperymentów ciąg dalszy

 Po tegorocznych wakacjach wejdzie w życie nowa reforma szkolnictwa, w wyniku której znacznie zmniejszy się liczba godzin lekcyjnych obejmujących przedmioty na poziomie podstawowym, obejmująca szkoły ponadgimnazjalne. Efektem tego z licealnego planu zajęć zniknie około 90 godzin historii, 60 języka polskiego oraz 120 przedmiotów ścisłych. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych dużo wcześniej, bo już w wieku 15 lat, będą musieli podjąć decyzję dotyczącą ich przyszłego życia zawodowego i określić, czy wolą skupić się na przedmiotach humanistycznych, czy może jednak poszerzać wiedzę z przedmiotów ścisłych. W pierwszym przypadku ich plan lekcji znacznie uszczupli się o przedmioty ścisłe i odwrotnie – przyszli ekonomiści i inżynierowie dużo mniej czasu poświęcą na naukę języka polskiego czy historii. Zredukowana zostanie liczba godzin lekcyjnych w nauczaniu podstawowym, w zamian dodane zostaną godziny rozszerzone. Uczeń, który w gimnazjum miał problemy z przedmiotami ścisłymi, w liceum może mieć tylko 30 godzin obejmujących taki zakres tematyczny, a swoją wiedzę będzie mógł uzupełniać w ramach bloków tematycznych. Ponadto uczniowie pierwszej klasy liceum będą kontynuowali naukę przedmiotów, którą rozpoczęli w gimnazjum. Natomiast pozostałe dwa lata poświęcą na poszerzanie wiedzy z określonych dziedzin (mogą wybrać od dwóch do czterech przedmiotów).
- Jeżeli chodzi o organizację pracy, to w tego typu szkołach zostaną rozszerzone od 2 do 4 przedmiotów, które później absolwenci będą zdawali na maturze. Czy jest to dobre posunięcie? Uważam, że realizacja niektórych przedmiotów, jak na przykład historia, w tym nowym układzie rodzi pewne zastrzeżenia. Jeżeli uczeń rozpoczyna naukę historii w gimnazjum, a kończy ją już w pierwszej klasie liceum, to nasuwa się pytanie o to, kto ma odpowiadać za przygotowanie ucznia do egzaminu maturalnego oraz za ogólną wiedzę w tym temacie, czy nauczyciel w gimnazjum, czy nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej? – mówi Edyta Wojnicz, dyrektorka Zespołu Szkół nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej.
Istnieje uzasadniona obawa, że wchodząca do liceów reforma może obniżyć poziom wykształcenia uczniów. Zdaniem nauczycieli zniknie zbyt duża liczba godzin na poziomie podstawowym. W myśl tych zmian uczniowie rozpoczynający naukę w liceum już na początku nowego etapu edukacji będą musieli wybrać specjalizację: humanistyczną lub ścisłą. Tu pojawia się kolejny problem, ponieważ często jeszcze uczniowie klas maturalnych nie są w stanie jednoznacznie określić, co chcą robić w życiu. Teraz taką decyzję będą musieli podjąć już dużo wcześniej, uwzględniając przedmioty, które za trzy lub cztery lata będą zdawali na maturze. Niektórzy twierdzą, że wcześniejszy wybór przedmiotu rozszerzonego będzie gwarantował naprawdę dobry poziom jego nauki. Z kolei nowa reforma znacznie ograniczy ogólną wiedzę uczniów.
- Wszystko, co powoduje zmniejszenie liczby godzin przy takiej podstawie programowej, jaką oferuje nam tutaj Ministerstwo Edukacji Narodowej sugeruje, że ta edukacja będzie miała gorszy przebieg. Tegoroczni uczniowie trzeciej klasy gimnazjum idą nowym programem i już podlegają tej nowej reformie. Przykre jest to, że zarówno jeden jak i drugi związek nauczycieli nie weryfikował tego kilka lat temu podczas trwających paneli dyskusyjnych i w efekcie doszło do takich zmian. Moim zdaniem jest to niezbyt rozsądnie przygotowana reforma – dodaje Edyta Wojnicz.
Jednak skreślenie sporej liczby godzin lekcyjnych z planów przyszłych licealistów i konieczność znacznie wcześniejszego sprecyzowania swojej przyszłej drogi zawodowej to nie jedyne zmiany, jakie czekają na uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
- Następstwem tej reformy będzie również to, że uczeń nie będzie miał prawa nieuczęszczania na jeden z dwóch przedmiotów do wyboru, jakimi są religia i etyka. Do tej pory uczeń mógł zrezygnować z udziału w lekcjach religii, wystarczyło, aby rodzic dostarczył nam stosowną deklarację. I taki uczeń nie musiał chodzić na etykę, bo mu się powiedzmy nie chciało. W tej chwili sytuacja ulegnie zmianie i uczeń, jeżeli nie na religię, to będzie musiał uczęszczać obowiązkowo na etykę. Niestety reforma nie rozwiązała kwestii wiedzy do życia w rodzinie, w dalszym ciągu uczeń będzie miał prawo powiedzieć, że go to nie interesuje i na takie zajęcia nie będzie musiał uczęszczać. Dodatkowo zniknie nam przedmiot technologia informacyjna, która zastąpiona zostanie informatyką. Zmieni się również nazwa przysposobienia obronnego, które zastąpi edukacja dla bezpieczeństwa – mówi Jerzy Kania, dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego im. Księżnej Elżbiety.
Wszelkie zmiany, które przez ostatnie dziesięć lat serwowało nam Ministerstwo Edukacji co chwilę wprowadzały zamieszanie i budziły niepokój nie tylko wśród uczniów dotkniętych zmianami, ale również wśród rodziców. Każda taka zmiana znacznie obciąża domowy budżet. Podczas przeprowadzania każdej z reform szkolnictwa towarzyszyła temu zmiana podręczników do praktycznie każdego z przedmiotów. Rodzic nie miał już możliwości odkupienia podręczników od ucznia ze starszego rocznika, co zawsze przyczyniało się do sporych oszczędności, tylko musiał zaopatrzyć dziecko w zupełnie nowe, inne książki. Tak będzie i tym razem, ponieważ dotychczas obowiązujące w szkołach ponadgimnazjalnych podręczniki przestaną odpowiadać zmianom programowym, jakie niesie za sobą ta reforma.
- Każde zmiany wprowadzają destabilizację. W naszej oświacie bezdyskusyjnie przydałaby się większa stabilność. Ja sam mam dwóch synów, z których jeden jest właśnie uczniem trzeciej klasy szkoły gimnazjalnej, a wiec jest już objęty tą nową reformą. I patrząc na to, jako rodzic, nowa reforma wiąże się również ze to również ze znacznymi kosztami. Nie miałem możliwości kupienia dla syna podręczników używanych, tylko musiałem zakupić nowy komplet podręczników, sporządzonych według nowej ustawy programowej – dodaje dyrektor Jerzy Kania.
Czy ten kolejny eksperyment Ministerstwa Edukacji Narodowej przysporzy nam więcej specjalistów w danej dziedzinie, czy może pozbawi wielu uczniów możliwości zdobywania, tak potrzebnej przecież, wiedzy ogólnej o świecie (i przy okazji znacznie opróżni kieszenie rodziców)? O tym przekonamy się dopiero za kilka lat. (mg)