Izolacja w czasie pandemii. Możemy sobie pomóc!

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w okresie izolacji społecznej i nauki zdalnej. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Szczecinku radzi i spieszy z pomocą.

COVID-19 wpłynął na życie wielu ludzi – zwłaszcza dzieci i nastolatków – w sposób, jakiego świat do tej pory nie widział i na co nie byliśmy przygotowani. Strategia izolacji, dystansu społecznego i obowiązek noszenia maseczki, to nie tylko środki ochrony przed ryzykiem zakażenia, ale również czynniki sprzyjające rozwojowi schorzeń psychicznych. Chroniczny stres, niepokój i poczucie bezradności wpływają degeneracyjnie na rozwój społeczny u najmłodszych.

Dzieci i młodzież potrzebują stabilizacji i bezpieczeństwa na każdym etapie rozwoju. Obecnie, muszą dostosowywać się do zmian, obostrzeń, nowych zaleceń – a to wszystko w oderwaniu od rzeczywistości, którą znały z okresu sprzed pandemii.

Prawidłowy rozwój społeczny u dzieci, jest ściśle związany z rozwojem emocjonalnym, kształtującym się już od najmłodszych lat. Choć to fundamentalna bliskość rodziców (opiekunów) gwarantuje dziecku biologiczną potrzebę bezpieczeństwa, nie bez znaczenia pozostaje najbliższe otoczenie.

Relacje społeczne, w tym rówieśnicze odgrywają istotną rolę w życiu młodego człowieka – są źródłem wsparcia, zrozumienia i dobrego samopoczucia. Aktualnie występujące ograniczenie kontaktów i izolacja epidemiologiczna, wpływają negatywnie na samopoczucie psychofizyczne dzieci i młodzieży – mogą również przyczyniać się do rozwoju chorób w tym stanów przygnębienia i zaburzeń depresyjnych.

Odczuwanie długotrwałego stresu i negatywnych emocji wynikających z izolacji i braku poczucia bezpieczeństwa, może skutkować u dzieci:

• uczuciem smutku, strachu, złości,
• zmianą zainteresowań, brakiem energii i pragnień,
• trudnościami w koncentracji i podejmowaniu decyzji,
• bezsennością,
• zmniejszeniem apetytu lub jego brakiem,
• pogorszeniem ogólnego stanu zdrowia psychicznego,
• pojawianiem się objawów fizycznego bólu: głowy, bólu innych części ciała, problemy żołądkowe.

Ponadto wprowadzenie nowej formy realizacji obowiązku szkolnego – edukacji zdalnej ma wiele pozytywnych ale i negatywnych czynników wpływających na funkcjonowanie młodego człowieka w roli ucznia i kolegi z klasy.

Szanowni Rodzice! Opiekunowie! Nauczyciele! Zadbajmy o kondycję psychiczną naszych podopiecznych - pomóżmy dzieciom w tym trudnym czasie

Dzieci, tak samo jak dorośli potrzebują czasu, żeby dostosować się nowych warunków. Tym, co dodatkowo może być dla nich pomocne, jest wsparcie ze strony rodzica, nauczyciela czy wychowawcy – rozmowa, empatia, wspólne szukanie rozwiązań czy pozytywów.

Młody człowiek ze wsparciem dorosłych wykształci w sobie zdolność do bycia elastycznym, osiągnie umiejętność radzenia sobie ze stresem czy skupiania się na tym, co dobre i pomocne w codziennym funkcjonowanie, a wszystkie te kompetencje będą niezwykle pomocne w całym późniejszym życiu.

Pamiętajmy wiec…

• Czas zawieszenia zajęć nie jest czasem wolnym od nauki. Jest tylko czasem jej przeorganizowania i zmiany dotychczasowych metod przyswajania wiedzy.
• Nauczanie zdalne może mieć różną formę, musi jednak uwzględniać możliwości (psychofizyczne i techniczne) wszystkich uczestników tego procesu, czyli szkoły (nauczycieli) oraz uczniów i ich rodziców.
• Możliwość zrealizowania celu nauczania powinna  uwzględniać bezpieczeństwo wszystkich stron, zarówno bezpieczeństwo fizyczne, związane ze stanem zagrożenia epidemiologicznego, ale także o zagrożenia związane z cyberbezpieczeństwem.
• Dbajmy o to aby realizować  tematy oraz zadania na bieżąco, wówczas taka nauka nie różni się niczym od nauki w szkole, oprócz oczywiście tego, że uczymy się w domu. Takie założenie  pozwoli na zakończenie bez problemu obowiązkowego materiału w normalnym, ustalonym wcześniej terminie oraz uzyskanie promocji do następnej klasy.
• Od stabilności psychicznej, siły osobowości i pewności siebie, jak również od okoliczności i rodzaju problemu zależy, jak osoba będzie sobie radzić z narastającym kryzysem i dysfunkcją. Pandemia, blokada i izolacja mają znacząco większy – niż u dorosłych – wpływ na rozwój emocjonalny i społeczny dzieci.

Na co warto zwrócić uwagę ….

• Wspólne planowanie – dobry plan jest gwarancją sukcesu.

Niezależnie od wieku dziecka okażmy mu wsparcie w zaplanowaniu nauki zdalnej i w przetrwaniu czasu epidemii. Jeśli zauważamy problemy z organizacją nauki to pomóżmy dziecku zorganizować i rozplanować naukę poprzez wyznaczenie  harmonogramu dnia ( może być poprzez wizualny obraz -  rozpisanie go na kartce). Przy planowaniu pamiętajmy, ze istotne są stałe miejsce i te same godziny nauki. Im mniej zmian, tym lepsze nawyki i efektywniejsze przyswajanie wiedzy Dzieciom starszym lub bardziej samodzielnym pozwólmy na samodzielne rozplanowanie nauki gdyż  dzięki temu nauczą się dokonywania wyboru tego, co jest ważniejsze, właściwego organizowania czasu, przewidywania, a przede wszystkim odpowiedzialności i samokontroli.

• Pomoc w nauce nie oznacza wyręczania.

Pomoc- tak, wyręczanie-nie! Pamiętaj! Pomoc dziecku nie oznacza wykonywanie za niego zadań. Pomoc polega na omówieniu, wytłumaczeniu polecenia, zaplanowaniu poszczególnych etapów niezbędnych do wykonania zadania.

• Przyjazne miejsce czyli własny kąt do nauki .

Zadbajmy o to, by dziecko miało stałe miejsce do nauki i spokój, kiedy pracuje. Ograniczenie zewnętrznych bodźców zewnętrzne w trakcie nauki ( wyłączone dodatkowe źródła dźwięków np. muzyka, telewizor),  ograniczone wszystkie elementy mogące rozproszyć uwagę dziecka sprzyjają lepszemu skupieniu i przyswajaniu treści. Pamiętajmy również, że sprzyjające  warunki do nauki zakładają porządek na biurku i ograniczenie ilości znajdujących się na nim przedmiotów oraz ogólny ład w pokoju i dopływ świeżego powietrza.

• Czas relaksu, wypoczynku.

Zadbajmy o równowagę pomiędzy wypoczynkiem, a nauką, gdyż zrelaksowany umysł jest bardziej otwarty na naukę! Określmy więc czas pracy i czas odpoczynku -  zbyt długie działanie w ramach jednej aktywności nie sprzyja koncentracji na zadaniu, a narastające zmęczenie zmniejsza koncentrację. Planujmy więc indywidualne przerwy, w zależności od indywidualnych potrzeb dziecka, mając na uwadze jego możliwości intelektualne, pamięciowe oraz te związane z umiejętnością skupienia uwagi, męczliwością wytrzymałość i odporność na zmęczenie.

• Motywacja wewnętrzna jest siłą do działania

Na motywację dziecka silny wpływ ma poczucie kompetencji oraz  to, że  możemy ją wytworzyć tylko wtedy, gdy dziecko wie co i jak ma zrobić.

Zasób zdobytej wiedzy, umiejętności i doświadczeń w kolejnych dniach, tygodniach  i miesiącach ma ogromny wpływ na budowanie wiary we własne możliwości. Chwalmy nasze dzieci! Bardzo istotne jest wspieranie dziecka poprzez chwalenie za włożony wysiłek (w szczególności dzieci, które w trakcie nauki napotykają różnego rodzaju trudności związane z ich możliwościami intelektualnymi, fizycznymi, emocjonalnymi itp.). Chwalmy i doceniajmy za konkretną rzecz: jeśli dziecko szybko wykona zadanie, pochwalmy, że zrobiło je szybko i dobrze; jeśli trwało to długo – pochwalmy za wytrwałość.

Podkreślaj sukcesy a nie braki.

Nie krytykuj dziecka, gdy nie jest w stanie czegoś zrobić.

Nie oczekuj od dziecka czegoś, co jest poza zasięgiem jego możliwości.

Rozwijaj w dziecku ciekawość poznawczą, aby nie traktowało wiedzy jako zmuszanie go do nielubianych czynności.

• Pozostawanie w kontakcie z rówieśnikami

Szkoła to zdecydowanie coś więcej niż tylko miejsce, w którym dzieci uczą się polskiego, matematyki czy fizyki. To także miejsce, w którym nawiązują i podtrzymują przyjaźnie, uczą się rozwijać różnego rodzaju kompetencje społeczne, jak choćby umiejętność negocjowania czy rozwiązywania konfliktów.

Podczas nauki zdalnej każde dziecko może tęsknić za swoimi kolegami i koleżankami, dlatego warto – w miarę możliwości – wesprzeć go w podtrzymywaniu relacji rówieśniczych. Najkorzystniejszą formą będzie kontakt bezpośredni, jednak nie zawsze będzie to możliwe. Jeśli tak będzie – spróbujcie wspólnie poszukać jakichś kreatywnych rozwiązań – może warto organizować video-chaty dla dziecka i jego znajomych

• Kiedy budzą się wątpliwości – pytajcie, współpracujcie ze sobą

Im więcej trudności, tym więcej frustracji.  Ważne jest, aby porozmawiać z dzieckiem o tym , co czuje, przygotować je do stawania wobec radości, ale i do zmierzenia się ze smutkiem. Poświęćmy swojemu dziecku czas, aby nie miało poczucia, że zostało pozostawione same sobie. Wątpliwości, niejasności od razu zgłaszaj nauczycielowi, który na bieżąco powinien starać się  udzielić pomocy. Skontaktuj się z pedagogiem, psychologiem szkolnym, z nauczycielem przedmiotu z którego dziecko sobie nie radzi, z dyrektorem. Napisz za pośrednictwem e-dziennika, zadzwoń. Każdy z nich, w ramach swoich kompetencji może udzielić Ci wsparcia i pomocy.

I najważniejsze ….. Pamiętajmy, że każde dziecko jest na swój sposób indywidualnością – posiada swój indywidualny potencjał, zestaw cech charakterologicznych, preferencji, mocnych i słabych stron. Najważniejsze jest, aby poprzez obserwację i podejmowanie prób znaleźć takie rozwiązania, które będą dla niego najbardziej optymalne. Nie ma jednego, złotego sposobu na wsparcie dziecka w nauce i w życiu w celu profilaktyki zdrowia psychicznego.

PLACÓWKI WSPARCIA:

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Szczecinku

78-400 Szczecinek, ul. Wiatraczna 1

tel./fax: 94 37 437 22

www.poradnia.szczecinek.pl

e-mail: [email protected]

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Szczecinku- Punkt Poradnictwa Specjalistycznego

78-400 Szczecinek ul. Wiatraczna 1
tel./fax 94 713 71 01

email: [email protected]

Fundacja Promocji Zdrowia Psychicznego i Psychoterapii Drzwi Otwarte

78-400 Szczecinek, ul. Ordona 26/1

tel. 534 90 77 30

www.psychoterapia-szczecinek.pl

e-mail: [email protected]

Centrum Zdrowia Psychicznego

Jeszcze w tym roku Powiat Szczecinecki powoła do życia  Centrum Zdrowia Psychicznego. Jednostka powstanie w obiektach dawnej szkoły medycznej, przy ulicy Kościuszki 47.  W budynku zlokalizowany będzie całodobowy oddział psychiatryczny, poradnia zdrowia psychicznego, izba przyjęć oraz zespół leczenia środowiskowego z dziennym oddziałem opieki psychiatrycznej, zaś teren przy nim zaadoptowany zostanie na cele terapeutyczne. Koszt inwestycji to ponad 3 256 mln zł.  Powiat Szczecinecki na jej realizację otrzymał ponad 2 620 mln zł dofinansowania z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Ponadto samorząd powiatowy planuje uruchomić rehabilitację psychiatryczną i psychiatrię domową.  

info/foto: Starostwo Powiatowe w Szczecinku