Papiernia w Szczecinku? Była – i to dwukrotnie spłonęła

Choć dziś mówi się o nowej fabryce papieru Kronospanu w Szczecinku, okazuje się, że miasto już raz miało swoją papiernię. I to w XIX wieku. Nie przetrwała jednak konfrontacji z industrialną rewolucją. Zwraca dziś na to uwagę Rajmund Wełnic z Biura Prasowego i Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta. Urzędnik, jednocześnie były dziennikarz i miłośnik lokalnej historii.

Jak informuje, zakład należał do Richtera i wspomina o nim Juliusz Adolf Wilcke w swojej „Kronice miasta Neu-Stettin”. Pierwszy pożar strawił papiernię w 1844 roku, drugi – siedem lat później. Wiadomo tylko tyle, że była odbudowywana, ale ostatecznie zniknęła z mapy.

– mówi autorowi Łukasz „B” Chmielewski, twórca szczecinek.org i kolejny lokalny pasjonat historii. Przekopał nawet adressbuchy – dawne księgi adresowe, które zawierały nazwiska, zawody i często miejsca pracy mieszkańców.

– dodaje.

Zachowały się natomiast dokumenty wytworzone na papierze czerpanym ze Szczecinka. To technologia typowa dla manufaktur, oparta głównie na szmatach, a nie – jak później – na celulozie z drewna. Wymagała żmudnego procesu: macerowania tkanin, ich rozwłóknienia, formowania w wodnej zawiesinie i czerpania papieru na sitach.

– Wytwórnie papieru lokowano zazwyczaj nad wodą, bo jej zużycie było ogromne – wyjaśnia Łukasz Chmielewski.

Z czasem technologię opartą na młotach zastąpił tzw. holender – urządzenie zwiększające wydajność. Ale i to nie pomogło – fabryczka w centrum Szczecinka nie wytrzymała konkurencji z większymi zakładami. A i pożary zrobiły swoje.

Rajmund Wełnic zauważa, że dziś historia może zatoczyć koło. Kronospan planuje przecież przeniesienie swojej nowoczesnej fabryki papieru ze zniszczonej przez powódź Rudawy na Dolnym Śląsku właśnie do Szczecinka.

Nowa inwestycja nie będzie miała nic wspólnego z XIX-wiecznym rękodziełem. Nie powstanie tu celuloza, więc środowisko może spać spokojnie. Papier nie trafi do drukarni, tylko do przemysłu meblowego.

– puentuje.